Η Συνθήκη για τον Χάρτη Ενέργειας («ECT"), διαθέσιμο εδώ, είναι μια πολυμερής συμφωνία. Υπογράφηκε τον Δεκέμβριο 1994 και τέθηκε σε ισχύ στις 16 Απρίλιος 1998. Δημιούργησε ένα πολυμερές πλαίσιο ενεργειακής μακροπρόθεσμης συνεργασίας μεταξύ των μελών του.
Πριν από τη Συνθήκη για τον Χάρτη Ενέργειας προηγήθηκε ο Ευρωπαϊκός Χάρτης Ενέργειας που εγκρίθηκε τον Δεκέμβριο 1991, βάσει των οποίων οι υπογράφοντες ανέλαβαν «να επιδιώξει τους στόχους και τις αρχές του [ευρωπαϊκός Ενέργεια] Χάρτη και εφαρμογή και διεύρυνση της συνεργασίας τους το συντομότερο δυνατό μέσω διαπραγμάτευσης με καλή πίστη βασικής συμφωνίας και πρωτοκόλλων",[1] δηλαδή τη Συνθήκη για τον Χάρτη Ενέργειας.
Η πολυμερής συνθήκη επικεντρώνεται σε διάφορους τομείς, όπως η προστασία ξένων επενδύσεων, μη διακριτικές συνθήκες για την εξασφάλιση αξιόπιστης ροής ενέργειας διασυνοριακά, προώθηση της ενεργειακής απόδοσης, και μηχανισμοί επίλυσης διαφορών μεταξύ συμβαλλομένων μερών, επενδυτές και κράτη υποδοχής.
Επί του παρόντος, υπάρχουν 57 υπογράφοντες και συμβαλλόμενα μέρη της ECT. Περιλαμβάνει κυρίως ευρωπαϊκά κράτη μέλη αλλά και έναν διεθνή οργανισμό: η Ευρωπαϊκή Ένωση.[3] Τα μέλη περιλαμβάνουν:
Αφγανιστάν, Αλβανία, Αρμενία, Αυστραλία*, Αυστρία, Αζερμπαϊτζάν, Λευκορωσία °, Βέλγιο, Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Κροατία, Κύπρος, Τσεχική Δημοκρατία, Δανία, Εσθονία, Ευρωπαϊκή Ένωση και Ευρατόμ, Φινλανδία, Γαλλία, Γεωργία, Γερμανία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ισλανδία, Ιρλανδία, Ιαπωνία, Ιορδανία, Καζακστάν, Κιργιζιστάν, Λετονία, Λιχτενστάιν, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Μολδαβία, Μογγολία, Μαυροβούνιο, Ολλανδία, Βόρεια Μακεδονία, Νορβηγία*, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Η ρωσική ομοσπονδία*, Σλοβακία, Σλοβενία, Ισπανία, Σουηδία, Ελβετία, Τατζικιστάν, Τουρκία, Τουρκμενιστάν, Ουκρανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ουζμπεκιστάν και Υεμένη.
° δεν επικύρωσε τη Συνθήκη για τον Χάρτη Ενέργειας, αλλά το εφαρμόζει προσωρινά
* δεν επικύρωσε τη Συνθήκη για τον Χάρτη Ενέργειας
Η Ιταλία ήταν συμβαλλόμενο μέρος της ECT μέχρι 1 Ιανουάριος 2016, την ημερομηνία κατά την οποία αποχώρησε από τη Συνθήκη για τον Χάρτη Ενέργειας. Τυχόν επενδύσεις που πραγματοποιούνται στον τομέα της ενέργειας στην Ιταλία μετά την ημερομηνία αυτή δεν προστατεύονται από την ECT. Το αντίθετο, επενδύσεις στην Ιταλία πριν 1 Ιανουάριος 2016 παραμένουν προστατευμένοι μέχρι το έτος 2036.
Η Ρωσική Ομοσπονδία υπέγραψε το ECT αλλά δεν την επικύρωσε. Αυτό δεν εμπόδισε το Η Ρωσική Ομοσπονδία δεν αντιμετωπίζει διαιτησία στο πλαίσιο του ECT με το σκεπτικό ότι δεσμεύεται από την προσωρινή εφαρμογή του ECT.
Μεταρρύθμιση της Συνθήκης για τον Χάρτη Ενέργειας
Το ECT είναι το πιο συχνά χρησιμοποιούμενο νομικό μέσο από τους επενδυτές για να εγείρουν αξιώσεις εναντίον συμβαλλομένων κρατών.[4]
Κατά την περασμένη δεκαετία, το γενικό επενδυτικό κλίμα έχει εξελιχθεί. Η εξισορρόπηση δικαιωμάτων και υποχρεώσεων μεταξύ κρατών και επενδυτών έχει καταστεί μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις. Η χρήση μηχανισμών επίλυσης διαφορών μεταξύ επενδυτών-κρατών για την αμφισβήτηση των μέτρων δημόσιας πολιτικής που λαμβάνονται από τα κράτη δημιουργεί έντονη συζήτηση και έχει γίνει θέμα δημόσιας ανησυχίας. Αυτό αντικατοπτρίζεται από τη συμμετοχή του φίλου του δικαστηρίου, συμπεριλαμβανομένων μη κυβερνητικών οργανώσεων και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που έχουν γίνει κοινά.
Το πιο έντονο παράδειγμα μιας απόπειρας περιορισμού της επίλυσης διαφορών μεταξύ επενδυτών-κρατών είναι η συμφωνία μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών μελών για τον τερματισμό των διμερών επενδυτικών συνθηκών εντός της ΕΕ («BIT"). Επί 5 Ενδέχεται 2020, Τα ευρωπαϊκά κράτη μέλη υπέγραψαν συμφωνία καταγγελίας.[5]
Ακολουθεί αυτή η απόφαση ο Αχμέα υπόθεση, βάσει του οποίου το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε ότι τα ενδοκοινοτικά BIT ήταν ασυμβίβαστα με το δίκαιο της ΕΕ.[6] Παράλληλα, ωστόσο, οι γενικοί εισαγγελείς του Δικαστηρίου της ΕΕ εξέδωσαν γνώμη επιβεβαιώνοντας ότι το σύστημα δικαστικών επενδύσεων της συνολικής οικονομικής και εμπορικής συμφωνίας («CETA") ήταν συμβατό με το δίκαιο της ΕΕ.[7] Αυτό απεικονίζει τη διεθνή κοινότητα (και ιδιαίτερα ευρωπαϊκά) πολιτική μεταρρύθμισης των μηχανισμών επίλυσης διαφορών μεταξύ επενδυτών και κρατών με τη σύσταση μόνιμων φορέων.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε τη μεταρρύθμιση της Συνθήκης για τον Χάρτη Ενέργειας.[8] Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε δύο βασικούς λόγους για τη μεταρρύθμιση του ECT:
- Πρώτα, επισήμανε ότι οι διατάξεις της δεν ενημερώθηκαν από τη δημιουργία της και ότι δεν συμμορφώνονταν πλέον με τη μεταρρυθμισμένη προσέγγιση της ΕΕ για την επενδυτική πολιτική (για παράδειγμα, το έργο της ΕΕ για τη συνεχιζόμενη πολυμερή διαδικασία μεταρρύθμισης στην Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου των Ηνωμένων Εθνών).
- Δεύτερος, πίεση από την κοινή γνώμη να ληφθούν υπόψη οι δεσμεύσεις της πολιτικής για το κλίμα, ιδίως τη συμφωνία των Παρισίων,[9] επιτάχυνε την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να προτείνει μια μεταρρύθμιση της συνθήκης. Η Συνθήκη για τον Χάρτη Ενέργειας είναι μια πολυμερής συμφωνία που πρέπει να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά για την αντιμετώπιση περιβαλλοντικών ζητημάτων. Για παράδειγμα, Τον Σεπτέμβριο 2019, Τα κράτη μέλη της ΕΕ έλαβαν επιστολή από ΜΚΟ που ζητούσαν να αποσύρουν τις χώρες τους από την ECT, επειδή υπονομεύει τα απαραίτητα μέτρα για το κλίμα.
Επειδή η Συνθήκη για τον Χάρτη Ενέργειας έχει σκοπό παρόμοιο με τα BIT, δηλαδή την προώθηση των επενδύσεων διασφαλίζοντας ένα σταθερό νομικό περιβάλλον για ξένους επενδυτές στην επικράτεια της χώρας υποδοχής, και πολλά κράτη μέλη της ΕΕ της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμμετέχουν σε αυτήν, θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι ο τερματισμός των ενδοκοινοτικών BIT θα αμφισβητούσε την ύπαρξη της Συνθήκης για τον Χάρτη Ενέργειας.
Ωστόσο, Αυτή δεν είναι η περίπτωση. Πράγματι, η συμφωνία καταγγελίας αποκλείει ρητά το ECT. Επομένως, η επενδυτική διαιτησία εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν έχει ακόμη τερματιστεί.[10]
παρ 'όλα αυτά, Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον εκσυγχρονισμό της ECT περιλαμβάνει μια νέα παράγραφο σύμφωνα με το άρθρο 26 του ECT για την επίλυση διαφορών μεταξύ ενός επενδυτή και ενός συμβαλλόμενου μέρους που αναφέρεται ρητά στην εφαρμογή ενός πολυμερούς δικαστηρίου επενδύσεων:
«(4) Σε περίπτωση που ένας Επενδυτής επιλέξει να υποβάλει τη διαφορά για επίλυση σύμφωνα με το εδάφιο (2)(ντο), ο Επενδυτής παρέχει περαιτέρω τη συγκατάθεσή του γραπτώς για την υποβολή της διαφοράς:
[…]
(ρε) τους κανόνες ενός πολυμερούς δικαστηρίου επενδύσεων στο οποίο είναι συμβαλλόμενο μέρος το συμβαλλόμενο μέρος που είναι μέρος της διαφοράς."[11]
Ως εκ τούτου, Ο σκοπός της μεταρρύθμισης της Συνθήκης για τον Χάρτη Ενέργειας είναι να φέρει στο προσκήνιο την αειφόρο ανάπτυξη και την κλιματική αλλαγή, καθώς και νέους κανόνες προστασίας των επενδύσεων και μηχανισμών επίλυσης διαφορών μεταξύ επενδυτών και κρατών.
συμπέρασμα
Η Ευρωπαϊκή Ένωση διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην τροποποίηση της Συνθήκης για τον Χάρτη Ενέργειας. Ο ισχυρισμός της υπεροχής του δικαίου της ΕΕ από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ έρχεται σε αντίφαση με τα διαιτητικά δικαστήρια που έχουν συσταθεί βάσει της Συνθήκης για τον Χάρτη Ενέργειας. Ο πρώτος γύρος συνομιλιών μεταξύ των συμβαλλομένων μερών θα πραγματοποιηθεί τον Ιούλιο 2020. Η δεύτερη θα πραγματοποιηθεί τον Οκτώβριο 2020.
Η τελική εκδοχή της αναθεωρημένης Συνθήκης θα βοηθήσει να διαπιστωθεί εάν τα θεσμικά όργανα της ΕΕ θα έχουν το καλύτερο από ανεξάρτητα διαιτητικά δικαστήρια.
Anne-Sophie Partaix, Aceris Law LLC
[1] Ευρωπαϊκός Χάρτης Ενέργειας με ημερομηνία 17 Δεκέμβριος 1991, Τίτλος III, Ειδικές συμφωνίες.
[2] Συνθήκη για τον Χάρτη Ενέργειας με ημερομηνία 16 Απρίλιος 1998
[3] Αφγανιστάν, Αλβανία, Αρμενία, Αυστραλία*, Αυστρία, Αζερμπαϊτζάν, Λευκορωσία °, Βέλγιο, Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Κροατία, Κύπρος, Τσεχική Δημοκρατία, Δανία, Εσθονία, Ευρωπαϊκή Ένωση και Ευρατόμ, Φινλανδία, Γαλλία, Γεωργία, Γερμανία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ισλανδία, Ιρλανδία, Ιαπωνία, Ιορδανία, Καζακστάν, Κιργιζιστάν, Λετονία, Λιχτενστάιν, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Μολδαβία, Μογγολία, Μαυροβούνιο, Ολλανδία, Βόρεια Μακεδονία, Νορβηγία*, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Ρωσική Ομοσπονδία *, Σλοβακία, Σλοβενία, Ισπανία, Σουηδία, Ελβετία, Τατζικιστάν, Τουρκία, Τουρκμενιστάν, Ουκρανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ουζμπεκιστάν, Γέμενη
° δεν επικύρωσε τη Συνθήκη για τον Χάρτη Ενέργειας, αλλά το εφαρμόζει προσωρινά
* δεν επικύρωσε τη Συνθήκη για τον Χάρτη Ενέργειας
[4] Αρθρο 26 της Συνθήκης για τον Χάρτη Ενέργειας με ημερομηνία 16 Απρίλιος 1998.
[5] Συμφωνία για τον τερματισμό των διμερών επενδυτικών συνθηκών μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με ημερομηνία 29 Ενδέχεται 2020.
[6] Δημοκρατία της Σλοβακίας v. Achmea B.V. (Υπόθεση C-284/16) χρονολογημένος 6 Μάρτιος 2018.
[7] Γνώμη του γενικού εισαγγελέα Bot με ημερομηνία 29 Ιανουάριος 2019.
[8] Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον εκσυγχρονισμό της Συνθήκης για τον Χάρτη Ενέργειας με ημερομηνία 27 Ενδέχεται 2020.
[9] Συμφωνία του Παρισιού με ημερομηνία 12 Δεκέμβριος 2015.
[10] Βλέπω, LBBW κατά Ισπανίας, Απόφαση για την ένσταση δικαιοδοσίας εντός της ΕΕ με ημερομηνία 25 Φεβρουάριος 2019. Ο ευρωπαϊκός νόμος δεν αποκλείει τη διαιτησία επενδυτικών διαφορών εντός της ΕΕ βάσει της Συνθήκης για τον Χάρτη Ενέργειας.
[11] Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον εκσυγχρονισμό της Συνθήκης για τον Χάρτη Ενέργειας με ημερομηνία 27 Ενδέχεται 2020 (προστέθηκε έμφαση).