Η διεθνής εμπορική διαιτησία είναι μια δημοφιλής μέθοδος για την επίλυση διεθνών εμπορικών διαφορών στη Σερβία και μια προτιμότερη εναλλακτική λύση από τα κρατικά δικαστήρια, όπου η διαδικασία παραμένει αργή και μπορεί να διαρκέσει χρόνια μέχρι την τελική απόφαση.

Το διαιτητικό καθεστώς στη Σερβία ενισχύθηκε όταν, σε 2006, η σερβική κυβέρνηση πέρασε ένα νέο Σερβικός νόμος διαιτησίας, ένας σύγχρονος νόμος που υιοθετήθηκε στο πλαίσιο μιας ευρύτερης μεταρρύθμισης σε μια προσπάθεια να καταστεί η Σερβία μια πιο φιλική προς τις επιχειρήσεις τοποθεσία για ξένες εταιρείες.

Ο νόμος περί διαιτησίας συγκεντρώνει διατάξεις που περιλαμβάνονται προηγουμένως στον αστικό δικονομικό νόμο και στον σερβικό νόμο περί σύγκρουσης νόμων και βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην UNCITRAL Υπόδειγμα νόμου (1985).

Το αντικείμενο του θέματος

Ο Σερβικός Διαιτητικός Νόμος διέπει όλες τις διαιτησίες με την έδρα τους στη Σερβία, συμπεριλαμβανομένων και των δύο οικιακών (εσωτερική διαιτησία) και διαφωνίες με ξένο στοιχείο (διεθνή διαιτησία). Σύμφωνα με το άρθρο 3 του νόμου περί διαιτησίας, μια διαιτησία θεωρείται διεθνής εάν, εναλλακτικά:

1) Τα συμβαλλόμενα μέρη κατά τη στιγμή της σύναψης της συμφωνίας διαιτησίας έχουν τα κύρια γραφεία τους σε διαφορετικές χώρες;

2) έξω από τη χώρα στην οποία τα μέρη έχουν τα κύρια γραφεία τους είναι ο τόπος: ένα) της διαιτησίας, εάν αυτό ορίζεται στη συμφωνία για τη διαιτησία ή βάσει αυτής, ή β) όταν ένα σημαντικό μέρος των δεσμεύσεων από μια επιχειρηματική συνεργασία πρόκειται να πραγματοποιηθεί ή ένα μέρος στο οποίο το αντικείμενο διαφοράς έχει στενότερη σχέση με; ή

3) τα μέρη συμφώνησαν ρητά ότι το αντικείμενο της συμφωνίας διαιτησίας συνδέεται με πολλές χώρες. Εάν ένα από τα μέρη δεν έχει κεντρικό γραφείο, η τακτική διαμονή τους λαμβάνεται υπόψη για τον ενδιαφερόμενο.[1]

Διαιτητικά ιδρύματα

Υπάρχουν δύο βασικά μόνιμα όργανα διαιτησίας στη Σερβία, που είναι τα Διαιτητικό Δικαστήριο Εξωτερικού Εμπορίου ιδρύθηκε ως μέρος του Σερβικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου στο 1947 και το πρόσφατα καθιερωμένο Κέντρο Διαιτησίας του Βελιγραδίου για το οποίο έχουμε αναφέρθηκε προηγουμένως.

Η συμφωνία διαιτησίας

Για να είναι έγκυρη και εκτελεστή συμφωνία διαιτησίας βάσει του σερβικού δικαίου, πρέπει να αναφέρεται σε μια διαιτητική διαφορά, η οποία ορίζεται ως διαφορά σχετικά με δικαιώματα τα οποία τα μέρη μπορούν να διαθέσουν ελεύθερα και τα οποία δεν εμπίπτουν στην αποκλειστική δικαιοδοσία των κρατικών δικαστηρίων.[2] Εξάλλου, η συμφωνία διαιτησίας πρέπει να είναι γραπτή[3] και συνάπτονται από μέρη που έχουν την απαραίτητη ικανότητα να συνάψουν τέτοιου είδους συμφωνίες, και δεν πρέπει να συναφθεί από ένα μέρος που ενεργεί υπό πίεση, απάτη ή λάθος.[4]

να εναντίον. Θεσμική Διαιτησία στη Σερβία

Τα μέρη είναι ελεύθερα να επιλέξουν μεταξύ θεσμικών ή να διαιτησία, και ενώ δεν υπάρχουν ακριβή δεδομένα, Και στους δύο πιο συνηθισμένους κανόνες φαίνεται να είναι οι UNCITRAL Διαιτητικοί Κανόνες.

Επιλογή νόμου

Όσον αφορά την επιλογή του δικαίου, τα συμβαλλόμενα μέρη είναι ελεύθερα να επιλέξουν οποιονδήποτε νόμο που διέπει τη σύμβασή τους. Απουσία της συμφωνίας των μερών, το δικαστήριο μπορεί να εφαρμόσει τέτοιο νόμο ή κανόνες όπως αναφέρονται στους σχετικούς κανόνες σύγκρουσης νόμων και θα λαμβάνει πάντα υπόψη τους όρους των μερών’ σύμβαση και χρήσεις.[5]

Αναγνώριση και εκτέλεση διαιτητικών βραβείων στη Σερβία

Η Σερβία υπήρξε συμβαλλόμενο μέρος στο Σύμβαση για την αναγνώριση και την επιβολή ξένων διαιτητικών βραβείων (ο “Σύμβαση της Νέας Υόρκης”) Από 1981, Οι κύριες επιφυλάξεις του είναι η μη αναδρομικότητα και η αμοιβαιότητα.

Για να είναι εκτελεστό ένα βραβείο στη Σερβία, πρέπει να πληροί τις ακόλουθες επίσημες προϋποθέσεις: (1) εκδίδεται γραπτώς; (2) να υπογραφεί από όλους τους διαιτητές; (3) αναφέρατε ημερομηνία και τόπο έκδοσης; και (4) έχουν μια εισαγωγή, διατακτικό και απόφαση σχετικά με το κόστος και τη συλλογιστική (εκτός εάν πρόκειται για βραβείο κατόπιν συγκατάθεσης).

Οι λόγοι άρνησης αναγνώρισης και εκτέλεσης είναι οι ίδιοι όπως προβλέπονται στο άρθρο V της σύμβασης της Νέας Υόρκης.[6] Σύμφωνα με το άρθρο 66 του νόμου περί διαιτησίας, ένα βραβείο μπορεί να παραμεριστεί εάν αποδειχθεί ότι:

• η συμφωνία διαιτησίας είναι άκυρη βάσει του νόμου που καθορίζεται από τη συμφωνία των μερών ή βάσει του σερβικού δικαίου;
• ο διάδικος κατά του οποίου έγινε το βραβείο δεν έλαβε κατάλληλη ειδοποίηση για το διορισμό διαιτητή ή για τη διαιτητική διαδικασία, ή διαφορετικά δεν ήταν σε θέση να παρουσιάσει την υπόθεσή του;
• το βραβείο ασχολείται με διαφορά που δεν εμπίπτει στη συμφωνία διαιτησίας ή περιέχει αποφάσεις για θέματα πέραν του πεδίου εφαρμογής της συμφωνίας (παρόλο, εάν διαπιστωθεί ότι το μέρος της απόφασης που υπερβαίνει το πεδίο εφαρμογής της συμφωνίας διαιτησίας μπορεί να διαχωριστεί από το υπόλοιπο μέρος της απόφασης, μόνο το προηγούμενο μέρος του βραβείου θα παραμεριστεί);
• η σύνθεση του διαιτητικού δικαστηρίου ή η διεξαγωγή της διαιτητικής διαδικασίας δεν ήταν σύμφωνες με τη συμφωνία διαιτησίας ή τους κανόνες του διαιτητικού οργάνου στο οποίο ανατέθηκε η διοίκηση της διαιτησίας, ή εάν μια τέτοια συμφωνία ήταν σε σύγκρουση με μια υποχρεωτική διάταξη του Σερβικού Νόμου περί Διαιτησίας;
• Δεν έγινε συμφωνία σχετικά με τη σύνθεση του διαιτητικού δικαστηρίου, η σύνθεση του διαιτητικού δικαστηρίου ή η διεξαγωγή της διαιτητικής διαδικασίας δεν ήταν σύμφωνη με τις διατάξεις του σερβικού νόμου περί διαιτησίας;
• το βραβείο βασίστηκε σε ψευδή μαρτυρία μάρτυρα ή εμπειρογνώμονα ή πλαστό έγγραφο, ή το βραβείο προκύπτει από την εγκληματική πράξη διαιτητή ή κόμματος, εάν αυτοί οι λόγοι αποδειχθούν με τελική απόφαση;
• το αντικείμενο της διαφοράς δεν είναι επιλέξιμο για επίλυση με διαιτησία βάσει του σερβικού δικαίου; ή
• το βραβείο είναι αντίθετο με τη σερβική δημόσια πολιτική.

Οι προαναφερθέντες λόγοι για την κατάργηση ενός βραβείου επιτρέπουν περιορισμένο έλεγχο της απονομής από ένα εγχώριο σερβικό δικαστήριο, αποκλείοντας τον έλεγχο της απόφασης επί της ουσίας.

Η διαιτητική απόφαση είναι οριστική και δεσμευτική για τα μέρη, καθώς ο Σερβικός Νόμος Διαιτησίας δεν προβλέπει μηχανισμό προσφυγής.

• Νίνα Α. Γιάνκοβιτς, Aceris Law SARL

[1] Νόμος περί διαιτησίας της Σερβίας, (Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας της Σερβίας Ν. 46/06) Αρθρο 3

[2] Νόμος περί διαιτησίας της Σερβίας, (Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας της Σερβίας Ν. 46/06) Αρθρο 5

[3] Νόμος περί διαιτησίας της Σερβίας, (Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας της Σερβίας Ν. 46/06) Αρθρο 12

[4] Νόμος περί διαιτησίας της Σερβίας, (Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας της Σερβίας Ν. 46/06) Αρθρο 10.3

[5] Νόμος περί διαιτησίας της Σερβίας, (Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας της Σερβίας Ν. 46/06) Αρθρο 50

[6] Νόμος περί διαιτησίας της Σερβίας, (Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας της Σερβίας Ν. 46/06) Αρθρο 66