بر اساس حقوق بین الملل عمومی, حق مطالبه خسارات معنوی در ماده مقرر شده است 31(2) از مقالات مسئولیت دولت ها در قبال اعمال نادرست بین المللی به موجب آن، تعهد یک دولت برای جبران خسارت کامل ناشی از عمل غیرقانونی بینالمللی شامل «هر گونه آسیب, چه مادی و چه اخلاقی". در تبصره این ماده تصریح شده است که خسارت معنوی شامل «درد و رنج فردی, از دست دادن عزیزان یا توهین شخصی مرتبط با نفوذ به خانه یا زندگی شخصی."[1]
استحقاق جبران خسارات اخلاقی بر اساس حقوق بین الملل عمومی در خلاصه شده است لوزیتانیا مورد, که مکرراً در حقوق قضایی و دکترین ذکر شده است, به شرح زیر است:[2]
اون یکی مصدومه, بر اساس قواعد حقوق بین الملل, مستحق دریافت غرامت برای صدمه ای که منجر به رنج روحی می شود, آسیب به احساسات او, حقارت, شرم, تنزل, از دست دادن موقعیت اجتماعی یا آسیب به اعتبار یا شهرت او, هیچ شکی وجود ندارد, و چنین غرامتی باید متناسب با آسیب باشد. چنین آسیب هایی بسیار واقعی است, و صرف این واقعیت که اندازه گیری یا تخمین آنها بر اساس استانداردهای پولی دشوار است، آنها را واقعی تر می کند و دلیلی ندارد که به شخص آسیب دیده به عنوان خسارت جبرانی غرامت پرداخت نشود., اما نه به عنوان پنالتی.
به نوبه خود, در داوری سرمایه گذاری, اعطای خسارت معنوی مورد بحث و مناقشه بوده است.[3] در حقیقت, داوری سرمایهگذاری به عنوان یک روش جایگزین حل اختلاف برای مسائل اقتصادی تلقی میشود که تنها به سرمایهگذاران خارجی اجازه میدهد تا به دنبال جبران خسارت ناشی از کشور میزبان در قالب, برای مثال, آسیب به اموال یا منافع تجاری.[4] با این حال, نسبتاً رایج شده است که, همراه با خسارات اقتصادی یا مادی, سرمایه گذاران به دنبال جبران خسارات معنوی هستند, معمولاً برای از دست دادن شهرت ناشی از اقدامات دولت میزبان. برای مثال, در Desert Line v. یمن مورد, شاکی به دنبال جبران خسارات اخلاقی از جمله از دست دادن شهرت بود. مخصوصاً, مدعی استدلال کرد که, در نتیجه نقض تعهدات یمن تحت BIT در خطر است «مدیران شاکی از استرس و اضطراب ناشی از آزار و اذیت رنج می بردند, مورد تهدید و بازداشت و همچنین توسط قبایل مسلح قرار گرفته است; شاکی صدمه جدی به اعتبار و اعتبار خود وارد کرده و اعتبار خود را از دست داده است; مدیران مدعی در رابطه با قراردادها از طرف خوانده مرعوب شده اند.”[5]
در چند مورد نادر, خسارت معنوی نیز توسط دولت میزبان علیه سرمایه گذار درخواست شده است. برای مثال, در سیمان v. بوقلمون مورد, ترکیه استدلال کرد که "رفتار سمنتونیا [...] فاحش و بدخواهانه بوده است. این کشور ادعای بیاساس و بیاساسی را مطرح کرده و به قصد لطمه زدن به اعتبار و اعتبار بینالمللی ترکیه، اتهامات واهی را علیه ترکیه مطرح کرده است.."[6]
در بندهای زیر, ما درباره نحوه رسیدگی به دعاوی خسارات معنوی توسط دادگاه های داوری در داوری سرمایه گذاری و اینکه آنها معمولاً چه معیارهای ارزیابی را اعمال می کنند بحث خواهیم کرد..
آسیب های اخلاقی به عنوان یک درمان استثنایی
اعطای خسارت معنوی اصولاً در داوری سرمایه گذاری امکان پذیر است. دادگاه داوری در Desert Line v. یمن پرونده برگزار کرد که "[ه]حتی اگر معاهدات سرمایه گذاری در درجه اول محافظت از دارایی و ارزش های اقتصادی باشد, آنها را مستثنی نمی کنند, همینطور, که یک حزب ممکن است, در شرایط استثنایی, درخواست جبران خسارت معنوی. به طور کلی در اکثر نظام های حقوقی پذیرفته شده است که خسارات معنوی علاوه بر خسارات اقتصادی صرف نیز قابل جبران است. در واقع هیچ دلیلی برای حذف آنها وجود ندارد."[7] در همین راستا, دادگاه داوری در سیمان v. بوقلمون پرونده حکم کرد که وجود داردچیزی در کنوانسیون ICSID نیست, قوانین داوری و تسهیلات اضافی که دیوان داوری را از اعطای خسارت معنوی باز می دارد."[8]
با این حال, دادگاه های داوری نسبتاً اتفاق نظر دارند که خسارت معنوی فقط در شرایط استثنایی صادر می شود[9] requiring a high threshold,[10] که اعطای خسارت معنوی را در عمل نادر می کند. در حقیقت, تنها تعداد انگشت شماری از دادگاه های داوری تا به امروز خسارت معنوی را صادر کرده اند.[11]
عبارت "شرایط استثنایی” جای تعابیر مختلفی را داده است. دادگاه داوری در Lemire v. اوکراین این پرونده اعلام کرد که برای ایجاد شرایط استثنایی، آزمون زیر باید انجام شود:[12]
- اقدامات دولت حاکی از تهدید فیزیکی است, بازداشت غیرقانونی یا سایر موقعیتهای مشابه که در آن بدرفتاری با هنجارهایی که انتظار میرود کشورهای متمدن بر اساس آنها عمل کنند، مغایرت دارد.;
- اقدامات دولت باعث بدتر شدن سلامت می شود, فشار, اضطراب, رنج های روانی دیگر مانند تحقیر, شرم و ذلت, یا از دست دادن شهرت, اعتبار و موقعیت اجتماعی; و
- هر دو علت و معلول جدی یا اساسی هستند.
دادگاه های بعدی, مانند Arif v. مولداوی دادگاه, از رویکرد اتخاذ شده توسط مناظر دادگاه آن را نسبتاً محدود کننده می داند. دادگاه خاطرنشان کرد که "تدوین اصول اعطای خسارت معنوی در لمیر بر اساس بحث محدود از سه مورد بود, بدون در نظر گرفتن گسترده تر اصول یا سیاست های اساسی. بیانیه ممکن است به عنوان خلاصه ای از مسائل در این موارد عمل کند, اما نباید آن را به عنوان یک فهرست تجمعی از معیارهایی که باید برای اعطای خسارت معنوی نشان داده شود، در نظر گرفت.[13] سپس به این نتیجه رسید که دادگاه تصمیم گرفتاز اختیار, اما در چارچوب کلی که خسارت معنوی یک درمان استثنایی است."[14]
مطالبات خسارات معنوی توسط یک شخص حقوقی
به نظر نمی رسد حق جبران خسارت معنوی توسط شخص حقوقی در داوری سرمایه گذاری مورد چالش قرار گیرد.. برای مثال, دادگاه داوری در Oxus v. ازبکستان پرونده برگزار کرد که "[متر]خسارات شفاهی تحت قوانین بین المللی قابل قبول تلقی شده است و به رسمیت شناخته شده است که ممکن است به اشخاص حقوقی خسارت معنوی تعلق گیرد., از جمله از دست دادن شهرت, اما سقف بازپرداخت این گونه خسارات بالا تعیین شده است و فقط در شرایط استثنایی به آنها تعلق می گیرد."[15]
ارزش گذاری آسیب های معنوی
یکی از عجیب ترین مسائل در مورد خسارات معنوی، تعیین مقدار آن است. همانطور که در لوزیتانیا مورد, محاسبه خسارت برای صدمه معنوی "محاسبات ریاضی یا با هر درجه ای از دقت یا با استفاده از هر فرمول دقیق آشکارا غیرممکن است".[16] به همین ترتیب, دادگاه داوری در Desert Line v. یمن پرونده برگزار کرد که "سخت است, اگر غیرممکن باشد, برای اثباتیک تعصب اخلاقی[17] و دلار آمریکا اعطا شد 1,000,000 خسارات معنوی به شیوه ای اختیاری.
اختیار محض در خصوص میزان خسارات معنوی بود, با این حال, برخی از دادگاه های بعدی با احتیاط فراوان به آن رسیدگی کردند. برای مثال, دادگاه داوری در رومپترول v. رومانی مورد در نظر گرفت که "اعطای تسلی اخلاقی صرفاً اختیاری برای براندازی بار اثبات و قوانین شواهد است.".[18]
در این رابطه, انواع آسیب های معنوی, مانند از دست دادن شهرت, ممکن است ارزش گذاری آسان تر باشد, چون پشتوانه اقتصادی دارند. همانطور که توسط Marboe تاکید شده است, این آسیب ها”دارای ویژگی دوگانه است و می تواند بخشی از ادعای خسارت مادی و معنوی باشد. چون آستانه خسارت معنوی بالاست, ممکن است بتوان برخی از این دعاوی را به عنوان خسارت مادی بیان کرد."[19]
نتیجه
خلاصه, دعاوی خسارات معنوی در داوری سرمایه گذاری و همچنین طبق قوانین بین المللی عمومی به رسمیت شناخته می شود. با این حال, یک آستانه بالا اعمال می شود به این معنی که خسارت معنوی فقط در شرایط استثنایی اعطا می شود و به صورت موردی ارزیابی می شود., که اعطای آنها را بسیار نادر می کند. شخصیت استثنایی آنها نیز با دشواری های کمی سازی آنها مرتبط است, اگرچه چندین دادگاه داوری داشتن اختیارات در این زمینه را تایید کرده اند.
[1] پیش نویس مواد در مورد مسئولیت دولت ها در قبال اعمال نادرست بین المللی, با تفاسیر, مقاله 31, پ. 92, برای. 5.
[2] نظر در پرونده های لوزیتانیا (ایالات متحده v. آلمان), تصمیم کمیسیون مختلط دعاوی 1 نوامبر 1923, 7 ریا, پ. 40.
[3] دیدن, به عنوان مثال, Getma International v. جمهوری گینه, پرونده شماره ICSID. ARB/11/29, جایزه, 16 اوت 2016, برای. 453.
[4] من. ماربو, "محاسبه غرامت و خسارت در قانون سرمایه گذاری بین المللی", انتشارات دانشگاه آکسفورد (2017), 2دوم ویرایش, برای. 5-342.
[5] Desert Line Projects LLC v. جمهوری یمن, پرونده شماره ICSID. ARB / 05/17, جایزه, 6 فوریه 2008, برای. 286.
[6] کارخانه سیمان "Nova Huta" S.A. v. جمهوری ترکیه, شماره پرونده داوری ICSID. ARB(از)/06/2, جایزه, 17 سپتامبر 2009, برای. 165.
[7] Desert Line Projects LLC v. جمهوری یمن, پرونده شماره ICSID. ARB / 05/17, جایزه, 6 فوریه 2008, برای. 289.
[8] کارخانه سیمان "Nova Huta" S.A. v. جمهوری ترکیه, شماره پرونده داوری ICSID. ARB(از)/06/2, جایزه, 17 سپتامبر 2009, برای. 169.
[9] دیدن, به عنوان مثال., Desert Line Projects LLC v. جمهوری یمن, پرونده شماره ICSID. ARB / 05/17, جایزه, 6 فوریه 2008, برای. 289; جوزف چارلز لمیر در مقابل. اوکراین, پرونده شماره ICSID. ARB/06/18, جایزه, 28 مارس 2011, برای. 326; آقای. فرانک چارلز عارف علیه. جمهوری مولداوی, پرونده شماره ICSID. ARB / 11/23, 8 آوریل 2013, برای. 584; Quiborax S.A. v. ایالت پلوری بولیوی, پرونده شماره ICSID. ARB / 06/2, جایزه, 16 سپتامبر 2015, برای. 618; Oxus Gold v. جمهوری ازبکستان, به (UNCITRAL), جایزه نهایی, 17 دسامبر 2015, برای. 895.
[10] دیدن, به عنوان مثال., Quiborax S.A. v. ایالت پلوری بولیوی, پرونده شماره ICSID. ARB / 06/2, جایزه, 16 سپتامبر 2015, برای. 618.
[11] دیدن, به عنوان مثال., Desert Line Projects LLC v. جمهوری یمن, پرونده شماره ICSID. ARB / 05/17, جایزه, 6 فوریه 2008; از Pezold v. جمهوری زیمبابوه, پرونده شماره ICSID. ARB/10/15, جایزه, 28 جولای 2015.
[12] جوزف چارلز لمیر در مقابل. اوکراین, پرونده شماره ICSID. ARB/06/18, جایزه, 28 مارس 2011, برای. 333.
[13] آقای. فرانک چارلز عارف علیه. جمهوری مولداوی, پرونده شماره ICSID. ARB / 11/23, جایزه, 8 آوریل 2013, برای. 590.
[14] آقای. فرانک چارلز عارف علیه. جمهوری مولداوی, پرونده شماره ICSID. ARB / 11/23, جایزه, 8 آوریل 2013, برای. 591.
[15] Oxus Gold v. جمهوری ازبکستان, به (UNCITRAL), جایزه نهایی, 17 دسامبر 2015, برای. 895.
[16] نظر در پرونده های لوزیتانیا (ایالات متحده v. آلمان), تصمیم کمیسیون مختلط دعاوی 1 نوامبر 1923, 7 ریا, پ. 36.
[17] Desert Line Projects LLC v. جمهوری یمن, پرونده شماره ICSID. ARB / 05/17, جایزه, 6 فوریه 2008, برای. 289.
[18] Rompetrol Group N.V. v. رومانی, پرونده شماره ICSID. ARB/06/3, جایزه, 6 ممکن است 2013, برای. 289.
[19] من. ماربو, "محاسبه غرامت و خسارت در قانون سرمایه گذاری بین المللی", انتشارات دانشگاه آکسفورد (2017), 2دوم ویرایش, برای. 5-364.