Yoldaki çatal, veya Bir yol seçin, Diğer müracaat edemez (ingilizce çeviri: “bir yol seçildiğinde, başkasına rücu hakkı verilmez”[1]), yargı yetkisi azalan hükümler kategorisine aittir[2] işaretleme "yerel tahkim tarafından uluslararası tahkim ve yargılama arasındaki ilişki.”[3] ancak, bazı mahkemelerin yol fıkrasındaki çatal meselesinin yargı yetkisinden ziyade kabul edilebilirlik meselesi olduğuna dikkat edilmelidir.[4]
Feragat kavramı ile birlikte (burada tartışılmadı), yol tedarikindeki bir çatal, prosedürlerin ve taleplerin tekrarlanmasını önler. Belirtildiği gibi Denetim ve Kontrol v. Kosta Rika durum, “uyuşmazlıkların çözümüne yönelik mekanizmalar olarak ulusal mahkemelerin ve uluslararası tahkimin varlığı, önemli bir çoğaltma riski oluşturabilir ve yatırım döneminde ortaya çıkabilecek uyuşmazlıklar için uygun uyuşmazlık çözüm mekanizmalarının ne olduğunu belirleme konusunda sorun yaratabilir..”[5]
Bu hüküm kapsamında, bir yatırımcının farklı yargı sistemleri arasında seçim yapması gerekmektedir. Böyle bir seçim yaparak, yatırımcı, anlaşmazlık çözümü forumunu geri dönülmez bir şekilde seçmiş sayılır. Bu son seçim, seçim yoluyla estoppel'in mantığını takip eder.[6]
Tarafından özetlendiği gibi MCI. Güç Grubu tahkim mahkemesi, yol kuralındaki çatal “bir seçeneği belirtir, farklı yargı sistemleri arasında geri dönülmez bir şekilde seçme hakkı olarak ifade edilmiştir. Seçim yapıldıktan sonra başka bir seçeneğe başvurma imkanı yoktur. Bir kez seçme hakkı, yoldaki çatal kuralının özüdür.”[7]
Böyle bir hüküm rakamları, Örneğin, içinde MADDE VII (2) ve (3) ABD ve Arjantin arasında BIT sonuçlandı aşağıdaki gibi okunur:
“2. Yatırım anlaşmazlığı durumunda, anlaşmazlığın tarafları başlangıçta istişare ve müzakere yoluyla bir çözüm aramalıdır.. Anlaşmazlık dostane bir şekilde çözülemezse, ilgili ülke veya şirket anlaşmazlığı çözüme göndermeyi seçebilir:
(bir) anlaşmazlığa taraf olan Tarafın mahkemelerine veya idari mahkemelerine; veya
(B) uygulanabilir herhangi bir, önceden kararlaştırılan anlaşmazlık çözüm prosedürleri; veya
(C) paragraf şartlarına uygun olarak 3.
- (bir) İlgili ülke veya şirketin gönderilmedi paragraf uyarınca çözümleme anlaşmazlığı 2 (bir) veya (B) ve anlaşmazlığın ortaya çıktığı tarihten itibaren altı ay geçti, ilgili ülke veya şirket bağlayıcı bir tahkim yoluyla anlaşmazlıkların çözümüne sunulmasına yazılı olarak izin vermeyi seçebilir [...]”
Yolda Çatal ve Üçlü Kimlik Testi
Hakem heyetleri, üçlü kimlik testi adı verilen katı koşulların merceğiyle yol tedarikindeki çatalı uyguladı. Böyle bir hükmün etkilerini dağıtması için, ulusal yargılama yetkisi ve hakem heyetleri huzuruna çıkarılmış olan başvuru aynı amaca sahip olmalıdır, aynı eylem nedeni ve aynı tarafları içermelidir.[8] Bahsedilen, hakem heyetleri aynı iddianın “farklı bir yolda, diğer bir deyişle, aynı nesneye sahip bir iddia, partiler ve dava nedeni, zaten farklı bir yargı forumunun önüne getirildi.”[9]
İçinde Khan Kaynakları v. Moğolistan, Davalı, üçlü kimlik testinin çok katı olduğunu ve herhangi bir pratik etkiden mahrum olduğunu iddia etmiştir.testin her üç çatalının da tatmin olmasını beklemek gerçekçi değildir.”[10] Bu argümana, tahkim mahkemesi bu testin “tatmin etmek kolay olmamalı”.[11] Ayrıca, yol tedarikinde çatalı tetikleme gerekliliklerinin yerine getirilmesinin zor olması gerektiğini belirtti.bu durum yatırımcıların yerli forumlara ihtilaflarının sunulması üzerinde ürpertici bir etki yaratabilir, söz konusu meseleler açıkça yerel hukuk alanında olsa bile. Bu, haklara dayanmadan önce taleplerin uluslararası tahkime getirilmesine neden olabilir, çünkü yatırımcı mevcut anlaşmazlığı yerel mahkemelere veya mahkemelere sunarak, daha sonra uluslararası tahkim mahkemesinde aynı yatırımla ilgili herhangi bir iddiada bulunma hakkından vazgeçecektir..”[12]
ancak, bazı tahkim mahkemelerinin üçlü kimlik testinin ilgili olmadığını düşündüklerine dikkat edilmelidir., özellikle bir BIT'in açıkça gerektirmediği durumlarda. Böyle bir senaryo 'H&H Enterprises Yatırımları v. Mısır durum. Orada, hakem heyeti “ABD-Mısır BIT'in VII. Maddesi, yoldaki çatal hizmetinin başlatılmasından önce üçlü kimlik testinin gerçekleştirilmesini açıkça gerektirmez. Bu davada Davacı tarafından yapılan üçlü kimlik testi, ABD-Mısır BIT'in belirli dilinin ve / veya yorumunun aksine tahkim yargı yetkisinin okunmasına dayanmaktadır..”[13]
Ayrıca, “üçlü kimlik testi, ABD-Mısır BIT'in VII. Maddesinin amacını bozacağı için ilgili test değildir., ki bu aynı anlaşmazlığın farklı forumlardan önce dava edilmemesini sağlamaktır. Ayrıca VII. Maddeyi herhangi bir pratik anlamdan mahrum eder.. Mahkeme üçlü kimlik testinin res judicata doktrininden kaynaklandığını not eder. ancak, yatırım tahkim işlemleri ve yerel mahkeme işlemleri genellikle sadece farklı eylem nedenlerine dayanmakla kalmaz, aynı zamanda farklı tarafları da içerir. Daha önemlisi, VII.Maddenin dili, tarafların aynı olmasını gerektirmez, daha ziyade eldeki uyuşmazlığın diğer uyuşmazlık çözümü prosedürlerine sunulmaması; bu yüzden önemli olan tarafların tamamen aynı olup olmadığı değil, anlaşmazlığın konusu. En sonunda, ve her halükarda, Anlaşmanın amacını yenecek ve katılımcıların kesinlikle aynı olmaları gerekiyorsa formun madde üzerinde hakim olmasına izin verecektir çünkü uygulamada, yerel mahkeme işlemleri genellikle devletin kendisine değil, ayrı bir tüzel kişiliğe sahip devlet araçlarına karşı açılır.”[14]
Yol ayrımı – Tarafların Kimliği
Hakem heyetleri bu şartı katı bir şekilde değerlendirmiştir.. Örneğin, Yunanistan-Yugoslavya İkili Yatırım Anlaşması Lauder v. Çek Cumhuriyeti mahkeme, karayoluyla ilgili itirazda çatalın reddedilmesi, “hiçbiri Bay. Lauder ve Çek Cumhuriyeti [oldu] Çek mahkemelerindeki sayısız yargılamanın herhangi birine taraf.”[15]
Ayrıca, tarafların kimlik kriterlerini yerine getirmek, iki varlığın aynı şirket grubuna ait olduğunu göstermek yetersiz. Belirtildiği gibi Charanne BV v. ispanya, “Bu durumda, Davacıların Grupo T-Solar ve Grupo Isolux Corsan S.A'da karar verme yetkisine sahip olduklarını göstermek gerekli olacaktır.. öyle ki bu şirketler gerçekte aracı şirketler olmuştur. ”[16]
Yol ayrımı – Nesnenin Kimliği ve Eylem Nedeni
Nesnenin kimliğinin önemi ve eylem nedeni, sözleşme talepleri ile anlaşma talepleri arasındaki ayrım açısından önemlidir.. Belirtildiği gibi Toto İnşaat v. Lübnan durum "Sözleşmeden doğan sözleşmeye dayalı talepler, Antlaşma iddialarıyla aynı eylem nedenine sahip değildir. ”[17]
Çatal Yolda ve En Çok Tercih Edilen Ülke Maddesi
Çatalın yol tedarikinde uygulanmasıyla ilgili bir başka önemli soru, en çok tercih edilen bir ulus hükmünü çağırarak etkilerini atlatma olasılığı ile ilgilidir.. Bu konu tartışıldı Maffezini v. ispanya. Hakem heyeti karayolundaki çatalın “çağrılarak atlanamaz“O zamandan beri en çok kayrılan ulus maddesi”birçok ülkenin bir kamu politikası meselesi olarak önemli gördüğü düzenlemelerin kesinliğini bozar.”[18]
Zuzana Vısudilova, Aceris Law LLC
[1] Siyah Yasası, 9inci baskı, 2009: Hukuk Ansiklopedisi, P. 1828.
[2] C. McLachlan QC ve diğ.. (der.), Uluslararası Yatırım Tahkimi - Temel İlkeler (2nd ed., 2017), P. 107, ¶ 4.48.
[3] Ch. Schruer, “BIT Rotasında Yolculuk: Bekleme Süreleri, Yolda Şemsiye Klozları ve Çatallar ”, 2004 Dünya Yatırım Dergisi & Ticaret, Cilt. 5, Hayır. 2, P. 239.
[4] Görmek Çöl Hattı Projeleri v. Yemen, ICSID Vaka No. ARB / 05/17, ödül, 6 Şubat 2008, P. 31, ¶ 128: “Tahkim Mahkemesi bu sorunun yargı yetkisinden ziyade kabul edilebilirlik olarak sınıflandırıldığına inanmaktadır; önermesi, yargı yetkisine sahip bir ICSID mahkemesinin yine de ICSID mahkemesinin inceleme yetkisine sahip olduğu koşullar nedeniyle bu uygulamayı kullanmayı reddetmesi gerektiğidir..”
[5] Denetim ve Kontrol v. Kosta Rika, ICSID Vaka No. ARB / 12/4, ödül, 18 Ocak 2017, s. 134-135, ¶¶ 293-294.
[6] C. McLachlan QC ve diğ.. (der.), Uluslararası Yatırım Tahkimi - Temel İlkeler (2nd ed., 2017), P. 107, ¶ 4.48.
[7] MCI. Güç Grubu v. Ekvador, ICSID Vaka No. ARB / 03/6, ödül, 31 Temmuz 2007, P. 42, ¶ 181.
[8] Görmek Örneğin Victor Pey Evli v. Şili, ICSID Vaka No. ARB / 98/2, ödül, 8 Mayıs 2008, P. 156, ¶ 483: “Değiştirilemez seçeneğin kullanılması, üç koşulun karşılandığını varsayar. Sırasıyla ulusal mahkemeler önünde ve Hakem Heyeti önünde açılan taleplerin hem aynı hem de aynı temele sahip olması ve aynı taraflarca sunulması gerekmektedir..”
[9] Toto İnşaat v. Lübnan, ICSID Vaka No. ARB / 07/12, Yargı Yetkisi, 11 Eylül 2009, s 60-61, ¶ 211.
[10] Khan Kaynakları v. Moğolistan, PCA Kasa No. 2011-09, Yargı Yetkisi, 25 Temmuz 2012, P. 84, ¶ 391.
[11] aynı yazı.
[12] aynı yazı.
[13] 'H&H Enterprises Yatırımları v. Mısır, ICSID Vaka No. ARB / 09/15, Ödülün Alıntıları, 6 Mayıs 2014, s. 33-34, ¶ 364.
[14] 'H&H Enterprises Yatırımları v. Mısır, ICSID Vaka No. ARB / 09/15, Ödülün Alıntıları, 6 Mayıs 2014, s. 34-35, ¶ 367.
[15] Ronald S. Lauder v. Çek Cumhuriyeti, UNCITRAL Tahkim, Final ödülü, 3 Eylül 2001, P. 34, ¶ 163.
[16] Charanne BV v. ispanya, SCC Kasa No. V 062/2012, ödül, 21 Ocak 2016, P. 92, ¶ 408 (Mena Chambers tarafından resmi olmayan İngilizce çeviri).
[17] Toto İnşaat v. Lübnan, ICSID Vaka No. ARB / 07/12, Yargı Yetkisi, 11 Eylül 2009, s. 60-61, ¶ 211.
[18] Maffezini v. ispanya, ICSID Vaka No. ARB / 97/7, Mahkemenin yargı yetkisine itiraz kararı, 25 Ocak 2000, P. 24, ¶ 63.