Η επιλογή μεταξύ ενός και τριών διαιτητών είναι μια σημαντική απόφαση που δεν δίνουν πάντα προσοχή τα μέρη όταν συντάσσουν ρήτρες διαιτησίας, ή ακόμα και όταν έχει προκύψει μια διαφωνία. Η επιλογή του ποιος θα καθίσει στο πάνελ, συμπεριλαμβανομένου του εάν θα είναι μοναδικός διαιτητής ή τριμελές δικαστήριο, είναι μια από τις πιο σημαντικές αποφάσεις στη διαιτησία. Μπορεί επίσης να έχει σημαντικό αντίκτυπο στην αποτελεσματικότητα της διαιτητικής διαδικασίας και στο συνολικό κόστος τους.
Parties’ Autonomy to Specify the Number of Arbitrators
Τα μέρη επιτρέπονται και αρκετά συχνά προσδιορίζουν τον αριθμό των διαιτητών στις ρήτρες διαιτησίας τους. Αυτό είναι ένα από τα βασικά στοιχεία της κομματικής αυτονομίας. Τα μέρη δεν είναι πάντα απολύτως ελεύθερα να καθορίσουν οποιονδήποτε αριθμό διαιτητών, ωστόσο, καθώς πολλοί εθνικοί νόμοι και διαδικαστικοί κανόνες απαιτούν ο αριθμός να είναι άνισος προκειμένου να αποφευχθούν διχασμένες αποφάσεις. Οι περισσότεροι διαδικαστικοί κανόνες προβλέπουν επίσης ότι τα μέρη είναι ελεύθερα να επιλέξουν να έχουν έναν ή τρεις διαιτητές, αλλά ο αριθμός πρέπει να είναι άνισος.[1] Εάν τα μέρη επιθυμούν, ωστόσο, μπορούν επίσης να αφήσουν ανοιχτό την επιλογή ενός ή τριών διαιτητών μόλις προκύψει μια διαφορά. Ελλείψει συμφωνίας των μερών, ο αριθμός των διαιτητών θα καθοριστεί από την αρμόδια για τους διορισμούς αρχή ή/και το διαιτητικό όργανο.
Το αν είναι πάντα σοφή απόφαση να προσδιορίζεται ο αριθμός των διαιτητών σε μια ρήτρα διαιτησίας είναι συζητήσιμο. Μερικές φορές μπορεί να αξίζει τον κόπο να αφήνουμε το ερώτημα ανοιχτό για να αποφασιστεί σε μεταγενέστερα στάδια μόλις προκύψει μια διαφωνία, ειδικά για μεγάλες συμβάσεις. Διάφοροι παράγοντες πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την επιλογή ενός μόνο διαιτητή ή ενός τριμελούς διαιτητικού δικαστηρίου, ιδίως το επίδικο ποσό και τα έξοδα του διαιτητικού δικαστηρίου, που μπορεί να διαφέρουν σημαντικά.
Μοναδικός Διαιτητής vs. Τρεις Διαιτητές – υπέρ και κατά
Η επίλυση μιας διαφοράς από έναν μοναδικό διαιτητή έχει πολλά πλεονεκτήματα, ειδικά σε συμβάσεις χαμηλότερης αξίας όπου το επίδικο ποσό δεν είναι τόσο υψηλό, ή τα μέρη προτιμούν να εξοικονομούν κόστος επίλυσης διαφορών.
Το κόστος της διαιτησίας είναι σημαντικά χαμηλότερο στην περίπτωση ενός μόνο διαιτητή σε σύγκριση με ένα δικαστήριο τριών ατόμων. Δεν είναι δύσκολο να κατανοήσουμε ότι η πληρωμή των επαγγελματικών αμοιβών τριών διαιτητών θα είναι μεγαλύτερη από την πληρωμή των επαγγελματικών αμοιβών ενός διαιτητή. Είναι βέβαιο όταν διορίζεται ένας μοναδικός διαιτητής ότι το κόστος διαιτησίας θα είναι χαμηλότερο.
Για παράδειγμα, το συνολικό κόστος διαιτησίας του ICC με ένα επίμαχο ποσό USD 5 εκατομμύρια υπολογίζεται σε USD 132,349 με μοναδικό διαιτητή ενώ, στην περίπτωση τριών διαιτητών, να αποφανθεί για την ίδια διαφορά, τα μέρη θα έπρεπε να πληρώσουν στο ΔΠΔ περίπου USD 307,017.[2] Η διαφορά στο συνολικό κόστος είναι σημαντική.
Κοινή τακτική, ακόμη και σε σχετικά μικρές διαμάχες, είναι να επιμείνει ένα μέρος σε τριμελές διαιτητικό δικαστήριο προκειμένου να αυξήσει τα έξοδα, ιδίως όταν οι διάδικοι δεν έχουν ίσους δικαστικούς προϋπολογισμούς στη διάθεσή τους. Περισσότερες από μία διαιτησίες έχουν αποσυρθεί λόγω τακτικής ενός μέρους, τυπικά ο ερωτώμενος, σχεδιασμένο για να αυξήσει το κόστος της διαιτησίας, με την ελπίδα ότι η διαιτησία θα εγκαταλειφθεί.
Οι μοναδικοί διαιτητές τείνουν επίσης να επιλύουν τις διαφορές πιο αποτελεσματικά, αν και αυτό δεν συμβαίνει πάντα. Τρεις διαιτητές πρέπει να συζητήσουν μεταξύ τους κάθε απόφαση, συντονίζουν τα ημερολόγιά τους, και να διαβουλεύονται μεταξύ τους καθ' όλη τη διάρκεια της διαιτητικής διαδικασίας, ιδίως κατά τη σύνταξη διαδικαστικών διαταγών και την τελική ανάθεση. Μοναδικοί διαιτητές, αφ 'ετέρου, μπορούν εύκολα να εξορθολογίσουν τη διαδικασία από μόνα τους και να επικεντρωθούν αποκλειστικά στη σύνταξη του βραβείου χωρίς να χρειάζεται να διαβουλεύονται με άλλα μέλη. Οι στατιστικές επιβεβαιώνουν επίσης ότι οι μοναδικοί διαιτητές συνήθως εκδίδουν τις αποφάσεις τους σε λιγότερο χρόνο από ένα τριμελές δικαστήριο, αν και η διαφορά δεν είναι τόσο ουσιαστική (βλέπω Η Διάρκεια της Διαιτησίας).
Ο διορισμός ενός μοναδικού διαιτητή μπορεί να έχει ορισμένα μειονεκτήματα, ωστόσο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ένα τριμελές δικαστήριο θεωρείται ασφαλέστερη επιλογή, ιδίως σε περίπλοκες περιπτώσεις όπου το επίδικο ποσό είναι σημαντικό.
Πρώτα, Η ύπαρξη τριών διαιτητών θεωρητικά μειώνει τον κίνδυνο έκδοσης κακών αποφάσεων και μειώνει τα λάθη και τα λάθη. Οι διαιτητές είναι άνθρωποι και δεν είναι αλάνθαστοι. Όσο πιο σύνθετη είναι μια υπόθεση, τόσες περισσότερες πιθανότητες για λάθη υπάρχουν. Έχοντας έξι ζευγάρια μάτια αντί για δύο, και προσεκτική εξέταση του βραβείου, ιδανικά και από τα τρία μέλη, μειώνει φυσικά τον κίνδυνο σφαλμάτων. Λαμβάνοντας υπόψη ότι κανονικά δεν υπάρχει δυνατότητα προσφυγής, Αυτό είναι ακόμη πιο σημαντικό στη διεθνή διαιτησία παρά σε δικαστικές διαφορές. Η μείωση των σφαλμάτων είναι επίσης σημαντική προκειμένου να αποφευχθούν προβλήματα με την εκτέλεση ή/και την ακύρωση στα στάδια μετά τη διαιτησία.
Δεύτερος, τρεις διαιτητές συμμετέχουν φυσικά σε συζητήσεις, προσφέρουν διαφορετικές οπτικές γωνίες, και βοηθούν ο ένας τον άλλον στην κατανόηση περίπλοκων ζητημάτων, που μπορεί να είναι επωφελής για πιο σύνθετες διαφορές. Υπάρχει επίσης όφελος από τον διορισμό τριών μελών με διαφορετικό νομικό και πολιτιστικό υπόβαθρο ή/και εμπειρία σε συγκεκριμένους κλάδους και τομείς. Μπορεί επιπλέον να είναι χρήσιμο να υπάρχουν μέλη του δικαστηρίου που μιλούν μια συγκεκριμένη γλώσσα και έχουν εξειδικευμένη γνώση ενός συγκεκριμένου νομικού συστήματος.
Τελικά, υπάρχει και μια γενική αντίληψη, ιδίως μεταξύ των μερών και των εσωτερικών τους συμβούλων, ότι η ύπαρξη τριών διαιτητών οδηγεί σε μεγαλύτερη ουδετερότητα της επιτροπής. Αποτελεί συνήθη πρακτική κάθε μέρος να διορίζει έναν διαιτητή, οι οποίες, σε ορισμένα κόμματα’ θέα, δημιουργεί ένα περισσότερο «ισορροπημένη” δικαστήριο. Τα κόμματα θεωρούν επίσης γενικά ότι είναι πιο ασφαλές να έχουν τρία μέλη παρά να θέσουν τα πάντα στα χέρια ενός ατόμου.[3]
Πρέπει να προσδιορίσω τον αριθμό των διαιτητών στη ρήτρα διαιτησίας μου ή να τον αφήσω ανοιχτό?
Επομένως, εάν τα μέρη προσδιορίζουν εξαρχής τον αριθμό των διαιτητών στις ρήτρες διαιτησίας τους, ή αφήστε το ανοιχτό να αποφασιστεί μόλις προκύψει μια διαφορά? Η απλή απάντηση είναι – εκτός από μικρές συμβάσεις, είναι γενικά συνετό να αφήνουμε το θέμα ανοιχτό.
Εάν τα μέρη αναζητούν πρότυπες ρήτρες διαιτησίας που συνιστώνται από διάφορα ιδρύματα, αυτό δεν είναι τόσο σαφές. Τα περισσότερα διαιτητικά όργανα συνιστούν στα μέρη να διευκρινίσουν ότι η διαφορά θα επιλυθεί από έναν ή περισσότερους διαιτητές. Η ρήτρα διαιτησίας του μοντέλου ICC διαβάζει:
Όλες οι διαφορές που προκύπτουν από ή σε σχέση με την παρούσα σύμβαση θα διευθετούνται οριστικά σύμφωνα με τους Κανόνες Διαιτησίας του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου έναν ή περισσότερους διαιτητές διορίζονται σύμφωνα με τους εν λόγω Κανόνες.
Το SCC συνιστά ομοίως στα μέρη να διευκρινίσουν ότι το διαιτητικό δικαστήριο θα αποτελείται από τρεις διαιτητές ή έναν μοναδικό διαιτητή:
Οποιαδήποτε διαφορά, διαμάχη ή αξίωση που προκύπτει από ή σε σχέση με αυτήν τη σύμβαση, ή η παραβίαση, καταγγελία ή ακυρότητα αυτής, θα διευθετηθεί οριστικά με διαιτησία σύμφωνα με τους Κανόνες Διαιτησίας του Ινστιτούτου Διαιτησίας SCC.
Το διαιτητικό δικαστήριο αποτελείται από τρεις διαιτητές / έναν μόνο διαιτητή.
Η έδρα της διαιτησίας θα είναι […].
Η γλώσσα που θα χρησιμοποιηθεί στη διαιτητική διαδικασία είναι […].
Αυτή η σύμβαση διέπεται από το ουσιαστικό δίκαιο της […].
Το SIAC το συνιστά επίσης, στη σύναψη διεθνών συμβάσεων, τα μέρη θα πρέπει να προσδιορίσουν τον αριθμό των διαιτητών, που θα πρέπει να είναι άνιση:
Οποιαδήποτε διαφορά προκύπτει από ή σε σχέση με αυτήν τη σύμβαση, συμπεριλαμβανομένων τυχόν ερωτήσεων σχετικά με την ύπαρξή του, ισχύς ή καταγγελία, θα αναφέρεται και θα επιλυθεί τελικά με διαιτησία που θα διαχειρίζεται το Διεθνές Κέντρο Διαιτησίας της Σιγκαπούρης ("SIAC") σύμφωνα με τους Κανόνες Διαιτησίας του Διεθνούς Κέντρου Διαιτησίας της Σιγκαπούρης ("Κανόνες SIAC") προς το παρόν σε ισχύ, ποιοι κανόνες θεωρούνται ότι ενσωματώνονται με αναφορά στην παρούσα ρήτρα.
Η έδρα της διαιτησίας θα είναι [Σιγκαπούρη].*
Το Δικαστήριο θα αποτελείται από _________________** διαιτητή(μικρό).
Η γλώσσα της διαιτησίας είναι ________________.
Το ίδιο ισχύει και για το ΑΕΚΖ, που προτείνει την ακόλουθη ρήτρα διαιτησίας:
Οποιαδήποτε διαφορά προκύπτει από ή σε σχέση με αυτήν τη σύμβαση, συμπεριλαμβανομένων τυχόν ερωτήσεων σχετικά με την ύπαρξή του, ισχύς ή καταγγελία, θα αναφέρονται και θα επιλυθούν τελικά με διαιτησία σύμφωνα με τους Κανόνες LCIA, οι οποίοι Κανόνες θεωρείται ότι έχουν ενσωματωθεί με αναφορά στην παρούσα ρήτρα.
Ο αριθμός των διαιτητών είναι [ένα/τρία].
Η θέση, ή νόμιμο μέρος, της διαιτησίας θα είναι [Πόλη και/ή Χώρα].
Η γλώσσα που θα χρησιμοποιηθεί στη διαιτητική διαδικασία είναι [ ].
Το διέπον δίκαιο της σύμβασης είναι το ουσιαστικό δίκαιο της [ ].
Τι συμβαίνει εάν ένα μέρος επιμείνει σε έναν μοναδικό διαιτητή και το άλλο μέρος σε ένα τριμελές δικαστήριο?
Τι συμβαίνει σε περίπτωση που τα μέρη δεν μπορούν να συμφωνήσουν για τον αριθμό των διαιτητών (δηλ., Το ένα μέρος επιμένει σε έναν μοναδικό διαιτητή και το άλλο σε τρεις διαιτητές)? Σε μια τέτοια περίπτωση, η απόφαση λαμβάνεται από την αρμόδια για τους διορισμούς αρχή ή/και το διαιτητικό όργανο, η οποία συνήθως λαμβάνει την απόφασή της με βάση την πολυπλοκότητα της υπόθεσης και το επίδικο ποσό.
Το ICC, για παράδειγμα, αφήνει στο Δικαστήριο ΔΠΔ να καθορίσει το μέγεθος του δικαστηρίου. Αρθρο 12(2) των κανόνων του ICC δημιουργεί τεκμήριο υπέρ αποκλειστικού διαιτητή. Αυτό είναι, ωστόσο, μόνο ένα τεκμήριο και εναπόκειται στο Δικαστήριο του ΔΠΔ να λάβει την τελική απόφαση.[4] ο Οδηγός γραμματείας για διαιτησία ICC παραθέτει διάφορα κριτήρια που λαμβάνει υπόψη το Δικαστήριο του ΔΠΔ, μεταξύ άλλων:[5]
- Η νομική και πραγματική πολυπλοκότητα της υπόθεσης, πολιτική ευαισθησία ή σημασία με άλλους μη οικονομικούς όρους;
- Η οικονομική αξία της διαφοράς, που δεν είναι καθοριστικός αλλά είναι ωστόσο σημαντικός παράγοντας; ο Οδηγός γραμματείας για διαιτησία ICC τονίζει ότι δεν υπάρχει ελάχιστο ποσό πάνω από το οποίο το Δικαστήριο θα αποφασίσει υπέρ τριών διαιτητών αλλά αυτό, στο παρελθόν, Ήταν ασυνήθιστο για το Δικαστήριο να αποφασίσει υπέρ τριών διαιτητών σε περιπτώσεις όπου το επίμαχο ποσό ήταν χαμηλότερο από USD 5 εκατομμύριο.
Οι Κανόνες Διαιτησίας της UNCITRAL, σε αντίθεση με τους Κανόνες του ΔΠΔ, κλίνουν προς το διορισμό τριών διαιτητών κατά κανόνα, εκτός εάν τα μέρη έχουν συμφωνήσει διαφορετικά:
Αρθρο 7 1. Εάν τα μέρη δεν έχουν προηγουμένως συμφωνήσει για τον αριθμό των διαιτητών, και αν εντός 30 ημέρες μετά την παραλαβή από τον εναγόμενο της ειδοποίησης διαιτησίας, τα μέρη δεν έχουν συμφωνήσει ότι θα υπάρχει μόνο ένας διαιτητής, ορίζονται τρεις διαιτητές.
Αρθρο 7.2 των Κανόνων της UNCITRAL προβλέπει ότι, εάν το άλλο μέρος δεν έχει απαντήσει στην πρόταση για διορισμό αποκλειστικού διαιτητή και το άλλο μέρος δεν έχει ορίσει δεύτερο διαιτητή, η αρμόδια για τους διορισμούς αρχή μπορεί ωστόσο να διορίσει έναν μοναδικό διαιτητή σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 8, αν το καθορίσει αυτό, ενόψει των συνθηκών της υπόθεσης, αυτό θα ήταν κατάλληλο:
Αρθρο 7.2. Παρά την παράγραφο 1, εάν κανένα άλλο μέρος δεν έχει ανταποκριθεί στην πρόταση ενός μέρους να διορίσει έναν μοναδικό διαιτητή εντός της προθεσμίας που προβλέπεται στην παράγραφο 1 and the party or parties concerned have failed to appoint a second arbitrator in accordance with article 9 ή 10, η αρμόδια για τους διορισμούς αρχή μπορεί, κατόπιν αιτήματος ενός πάρτι, appoint a sole arbitrator pursuant to the procedure provided for in article 8, παράγραφος 2, αν το καθορίσει αυτό, ενόψει των συνθηκών της υπόθεσης, this is more appropriate.
Τι δείχνουν τα στατιστικά στοιχεία?
Η στατική το αποκαλύπτει, στην πράξη, η συντριπτική πλειοψηφία των μερών καταφέρνει να συμφωνήσει για τον αριθμό των διαιτητών, με ελαφρώς μεγαλύτερη προτίμηση για τρία μέλη σε αντίθεση με τους μοναδικούς διαιτητές. Στατιστικά στοιχεία φόρτωσης υποθέσεων ICC για 2020 αποδεικνύουν ότι, σε 2020, η συντριπτική πλειοψηφία των μερών συμφώνησε για τον αριθμό των διαιτητών (87%), ενώ επέλεξαν ένα τριμελές δικαστήριο στο 62% των περιπτώσεων, και μοναδικός διαιτητής 38%. Στα υπόλοιπα 13% των περιπτώσεων, το Δικαστήριο ΔΠΔ καθόρισε τον αριθμό των διαιτητών. Σαν άποτέλεσμα, σε 2020, 56% από το σύνολο των υποθέσεων ΔΠΔ επιλύθηκαν από τριμελές δικαστήριο και 44% από έναν μοναδικό διαιτητή:
ο LCIA Στατιστικά στοιχεία φόρτωσης υποθέσεων για 2021 αποκαλύψτε το, σε 2021, 52% των δικαστηρίων ήταν τριμελή δικαστήρια, και 48% ήταν τα μοναδικά διαιτητικά δικαστήρια:
Τα στατιστικά του SCC δείχνουν επίσης παρόμοια αποτελέσματα. Σε 2021, 58% απο 103 υποθέσεις που ξεκίνησαν σύμφωνα με τους Κανόνες Διαιτησίας SCC αποφασίστηκαν από ένα τριμελές δικαστήριο, ενώ 36% των υποθέσεων αποφασίστηκε από μοναδικό διαιτητή.
Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, εξακολουθεί να υπάρχει μια μικρή προτίμηση για ένα τριμελές διαιτητικό δικαστήριο, αν και το να έχεις έναν μοναδικό διαιτητή είναι αναγκαστικά λιγότερο δαπανηρό.
[1] 2021 Κανόνες ICC, Αρθρο 12(1); 2017 Κανόνες SCC, Αρθρο 16 (1); 2016 Κανόνες SIAC, Κανόνες 10-11.
[2] Βλέπω Υπολογιστής κόστους ICC.
[3] M.A. Μπούργκος, “Ο φόβος ενός μοναδικού διαιτητή”, Ιστολόγιο διαιτησίας Kluwer, 7 Αύγουστος 2018.
[4] Ι. Μαρίδα, μικρό. Γκρίνμπεργκ και Φ. Μάζα, Ο Οδηγός της Γραμματείας για τη Διαιτησία του ICC, ICC 2012, για. 3-439.
[5] Ι. Μαρίδα, μικρό. Γκρίνμπεργκ και Φ. Μάζα, Ο Οδηγός της Γραμματείας για τη Διαιτησία του ICC, ICC 2012, καλύτερος. 3-438 - 3-440.