Wybór między arbitrażem instytucjonalnym lub ad-hoc zależy od ważenia różnych czynników i charakterystyki danego rodzaju sporu.

Na tym blogu zamierzamy, zwięźle, wyjaśnić, jakie są zalety i wady każdego z nich i jakie rodzaje procesów najlepiej wskazać dla każdej z opcji.

Arbitraż instytucjonalny

Arbitraż instytucjonalny prowadzony jest zgodnie z zasadami proceduralnymi publikowanymi przez określoną instytucję arbitrażową (centrum arbitrażowe), który generalnie również „zarządza” arbitrażem.

Jeżeli strony wybiorą arbitraż instytucjonalny, wyznaczenie instytucji arbitrażowej musi pojawić się w umowie arbitrażowej, chociaż można to również uzgodnić w późniejszym terminie, kiedy powstał spór, jeśli strony tak wybiorą. Zasadniczo zaleca się poleganie na uznanych na arenie międzynarodowej międzynarodowych instytucjach arbitrażowych, takich jak ICC[1], LCIA[2], SCC[3], SIAC[4] i HKIAC[5], ponieważ są one przygotowywane i często zarządzają arbitrażami z dowolnego miejsca na świecie, i to nie tylko w tej instytucji.

Instytucje te zazwyczaj mają własne regulaminy arbitrażowe, organ decyzyjny, który powołuje arbitrów i podejmuje pewne inne decyzje, oraz zespół profesjonalistów, którzy organizują i administrują arbitrażami. Należy zauważyć, że instytucja arbitrażowa nie rozwiązuje zasadniczego sporu merytorycznego między stronami ani nie działa jako arbiter, ale, zamiast tego, zarządza procesami, które są prowadzone i rozstrzygane przez poszczególnych arbitrów.

Dokładne role każdej instytucji arbitrażowej różnią się w zależności od organizacji. Jednak, zazwyczaj organ arbitrażowy (ja) otrzymuje wymagania (lub powiadomienia) do arbitrażu dokonanego zgodnie z jego zasadami, (ii) wysyła te zamówienia (lub powiadomienia) pozwany, (iii) potwierdza powołanie arbitrów dokonane przez strony lub wyznacza arbitrów, gdy strony nie są w stanie osiągnąć porozumienia lub po prostu nie chcą tego zrobić, (iv) zapewnia zwiększone gwarancje niezależności i bezstronności arbitrów, mi (v) podejmuje decyzje w sprawie wniosków o przedłużenie terminu przedstawienia wstępnych wniosków. Ponadto, niektóre instytucje ustalają również opłaty dla arbitrów, pobierać opłaty z góry i koszty od stron i (w niektórych przypadkach) analizować i komentować projekty orzeczenia arbitrażowego.

oczywiście, usługi świadczone przez te instytucje arbitrażowe mają swoją cenę, która stanowi dodatek do opłat i wydatków arbitrów. Każda instytucja arbitrażowa ma tabelę opłat, która określa naliczone kwoty, a także podstawę do obliczenia tych stawek, który, ogólna zasada opiera się na odsetku spornej kwoty.

Jakie są zalety?

Wielu międzynarodowych arbitrów zdecydowanie zaleca arbitraż instytucjonalny, kosztem arbitrażu ad-hoc. Głównym powodem jest zasadniczo większa przewidywalność i prawidłowość zapewniana przez arbitraż instytucjonalny, a także korzyści wynikające z włączenia zasad instytucjonalnych (na przykład, przepisy dotyczące utworzenia trybunału arbitrażowego, ograniczenia kontroli sądowej).

Rzeczywiście, szczególnie na początku arbitrażu między czasami niedoświadczonymi stronami i z różnych kultur prawnych, rola instytucji w przeprowadzaniu postępowania arbitrażowego może być bardzo konstruktywna i skuteczna.

Na przykład, jeżeli pozwany nie wyznaczy arbitra (w przypadkach, gdy trybunał arbitrażowy składa się z trzech arbitrów), instytucja arbitrażowa zwykle rozpoczyna wyznaczanie zaginionego arbitra, zgodnie z twoimi regułami instytucjonalnymi. W ten sposób, unikając konieczności zwracania się do sądów krajowych w celu mianowania arbitrów na drodze sądowej, co generalnie zajmuje więcej czasu i pieniędzy, aby uzyskać mniej odpowiednie wyniki niż właściwa instytucja arbitrażowa.

Podobnie, istnienie instytucji arbitrażowej, którego zasady dotyczą kwestii opłat arbitra, uniemożliwia stronom negocjowanie bezpośrednio z arbiterami ich opłat, pozwoli to arbitrom skoncentrować się wyłącznie na rozwiązaniu sporu, zamiast omawiać osobistą sprawę ze stronami.

Wreszcie, zinstytucjonalizowany arbitraż uwalnia strony od konieczności negocjowania i pisania przepisów proceduralnych, o ile przedłożenie sporu instytucji arbitrażowej wymaga akceptacji odpowiedniego rozporządzenia. W rzeczywistości, negocjowanie i opracowanie klauzuli arbitrażowej może oznaczać kosztowny wysiłek, powolny i niepewny, szczególnie bez porady ekspertów, na wypadek sporu, który często nawet nie ma miejsca.

Arbitraż Ad-Hoc

W przeciwieństwie, arbitraż ogłoszenie- hoc odbywa się bez odwołania się do organu administracyjnego i, zwykle, bez pomocy instytucjonalnych zasad proceduralnych. Zamiast tego, jest całkowicie zależny od współpracy między stronami, którzy muszą wyznaczyć arbitra lub arbitrów, którzy rozstrzygają spór bez nadzoru instytucjonalnego i muszą określić własne obowiązujące zasady proceduralne.

Krajowe przepisy arbitrażowe i sądy krajowe zasadniczo działają w ostateczności w celu skorygowania błędów proceduralnych w arbitrażu (jak na przykład, spór arbitrów).

Jednak, czasami strony przestrzegają wcześniej ustalonego zestawu zasad proceduralnych regulujących arbitraż ad-hoc (jak Regulamin Arbitrażowy UNCITRAL) a nawet w umowach arbitrażowych ad-hoc, strony mogą i muszą wyznaczyć „organ nominujący” uprawniony do mianowania(s) sędzia(s), jeśli strony nie uzgodnią terminu.

Dlaczego warto wybrać arbitraż ad hoc?

Zasadniczo, strony opowiadają się za arbitrażem ad-hoc kiedy chcą mieć kontrolę nad procedurą arbitrażową, zamiast podlegać kontroli zarządczej lub instytucjonalnej, a sporna kwota nie jest znacząca.

Arbitraż ad-hoc jest to ogólnie uprzywilejowane, gdy strony nie są w stanie uzgodnić z organem arbitrażowym. Istnieje wiele powodów, dla których niektóre instytucje mogą, ale nie muszą być akceptowane przez strony. Gdy strony mają przeciwne poglądy na temat wyboru instytucji, arbitraż ad-hoc często okazuje się ostatecznym zobowiązaniem. Często, suwerenne państwa niechętnie poddają się władzy jakiejkolwiek instytucji, więc wybierają arbitraż ad-hoc. Rzeczywiście, chociaż całkowicie nieuzasadnione, idea stronniczości lub nieneutralności postrzegana przez niektóre instytucje lub miejsce, w którym instytucja się znajduje, powoduje, że niektóre stany wolą stworzyć mechanizm ad-hoc całkowicie niezależny, dzięki którym mogą zapewnić maksymalny stopień braku obywatelstwa i jak najmniejsze ograniczenie suwerenności.

Arbitraż ad-hoc może być tańszy niż arbitraż instytucjonalny, ponieważ nie ma sekretariatu instytucjonalnego do zapłaty. Jednak, nie powinniśmy o tym zapominać, nawet w arbitrażu ad-hoc, sędziowie (lub wyznaczony przez nich sekretarz) będzie musiał wykonywać podstawowe funkcje administracyjne, które mogą ponosić wydatki równe lub większe niż wydatki instytucji arbitrażowej. Ponadto, jeżeli wymagana jest interwencja sądowa, koszty reprezentacji w sprawach sądowych mogą być znaczne.

Istnieje również wrażenie, że arbitraż ad-hoc jest nieco bardziej poufny niż arbitraż instytucjonalny, ponieważ nie obejmuje instytucjonalnego personelu administracyjnego. Jednak, musimy podkreślić, że instytucje arbitrażowe podlegają obowiązkom zachowania poufności i że największe ryzyko publicznego ujawnienia się zwykle wiąże się ze stronami oraz z postępowaniem egzekucyjnym po wydaniu orzeczenia.

Wniosek

Wobec wszystkich powyższych, umowa o arbitraż ad-hoc zazwyczaj wskazane jest tylko wtedy, gdy spór już się pojawił i jasne jest, że wszystkie strony są skłonne do wspólnego udziału w arbitrażu. Nawet w tych okolicznościach, i na pewno kiedy klauzula arbitrażowa ad-hoc dla przyszłego postępowania sądowego jest przyjęte, strony muszą zapewnić dokonanie wyboru miejsca arbitrażu, oraz że należy wyznaczyć organ wyznaczający arbitrów w przypadku braku porozumienia między stronami. Niezastosowanie się do tego może spowodować znaczne opóźnienia, wydatki i niepewności, a także zwiększenie nieważności umowy o arbitraż.

Jako notatka informacyjna, zgodnie z badaniem 2008 z Queen Mary University e PricewaterhouseCoopers, 86% wydanych orzeczeń arbitrażowych wynikało z arbitrażu instytucjonalnego, w porównaniu do 14% wykonane w procesach ad-hoc.

Ana Constantino, Aceris Law LLC

[1] Międzynarodowa Izba Handlowa (ICC) - Zasady arbitrażu (Wersja portugalska)

[2] Międzynarodowy Trybunał Arbitrażowy w Londynie (LCIA) - Zasady arbitrażu

[3] Arbitration Institute of the Stockholm Chamber of Commerce - Zasady arbitrażu

[4] Międzynarodowe Międzynarodowe Centrum Arbitrażowe w Singapurze - Zasady arbitrażu (Wersja portugalska)

[5] Międzynarodowe centrum arbitrażowe w Hongkongu - Zasady arbitrażu