Klauzule eskalacji (lub wielopoziomowe klauzule rozstrzygania sporów) są powszechnie spotykane w kontraktach handlowych. Klauzule te mogą określać różne warunki wstępne i procedury podczas rozwiązywania sporów.[1]
Zazwyczaj, strony są zobowiązane do podjęcia próby, w określonym czasie, do zawarcia ugody lub do podjęcia negocjacji w celu uniknięcia arbitrażu lub postępowania sądowego. Czasami strony muszą uczestniczyć w postępowaniu pojednawczym lub mediacyjnym przed skierowaniem sporu do arbitrażu. W związku z tym, klauzule te mogą łączyć różne warunki wstępne i poziomy rozstrzygania sporów, gdzie arbitraż jest ostateczny”szczebel”do którego można dojść w ostateczności.[2]
Niedawno, angielski High Court odmówił uchylenia częściowego wyroku sądu polubownego na tej podstawie, że powód w postępowaniu arbitrażowym rzekomo nie spełnił jednej przesłanki zapisu na sąd polubowny w klauzuli eskalacji. W Republika Sierra Leone v. SL Mining Ltd [2021] EWHC 286 (Komunikacja), High Court of London zrozumiał, że zarzucane niespełnienie przesłanki zapisu na sąd polubowny było kwestią dopuszczalności roszczenia stron, a nie kwestią dotyczącą właściwości arbitrów.
Jurysdykcja i dopuszczalność w arbitrażu międzynarodowym
Przed analizą rozpatrywanej sprawy, istotne jest dokonanie rozróżnienia między jurysdykcją a dopuszczalnością. Mówiąc prościej, jurysdykcja odnosi się do uprawnienia trybunału arbitrażowego do orzekania w sprawie, natomiast dopuszczalność może odnosić się do słuszności roszczenia trybunału arbitrażowego do wykonywania swojej jurysdykcji.[3]
Prawdą jest, że orzeczenie o niedopuszczalności może przypominać orzeczenie o braku jurysdykcji. Jeśli roszczenie jest niedopuszczalne, trybunał nie będzie orzekał co do meritum, przynajmniej tymczasowo, nawet jeśli ma jurysdykcję.
Skutki orzeczenia o dopuszczalności i orzeczenia jurysdykcyjnego są drastycznie różne, jednak. Orzeczenie o dopuszczalności, w większości przypadków, nie uniemożliwi trybunałowi arbitrażowemu ponownego rozpatrzenia sprawy po usunięciu wady lub spełnieniu przesłanek. Często, trybunał arbitrażowy zawiesi postępowanie, dopóki strony nie spełnią warunku wstępnego(s) zainicjować arbitraż. Z drugiej strony, jeśli trybunał nie ma jurysdykcji, nie rozpatrzy sprawy, ponieważ nie ma uprawnień do rozstrzygania sporu stron.
Kolejnym ważnym rozróżnieniem wynikającym z kwestii jurysdykcji i dopuszczalności w kontekście arbitrażu międzynarodowego jest zaangażowanie sądów krajowych. Chociaż kwestie dopuszczalności są rozstrzygane wyłącznie przez trybunały arbitrażowe, orzeczenia dotyczące jurysdykcji mogą podlegać kontroli sądów krajowych w ramach postępowania w sprawie uchylenia lub egzekucji. W związku z tym, sądy państwowe mogą odgadywać orzeczenie trybunału dotyczące jurysdykcji, ale nie decyzja o dopuszczalności.[4]
To mówi, kluczowa jest właściwa klasyfikacja kwestii dotyczących jurysdykcji lub dopuszczalności, szczególnie w kontekście klauzul eskalacji w postępowaniu arbitrażowym.
Angielskie podejście do pytań dotyczących warunków wstępnych w klauzulach eskalacji w arbitrażu
Angielski Sąd Najwyższy w niedawnym orzeczeniu doprecyzował swoje podejście dotyczące spełnienia niektórych warunków arbitrażu w klauzulach eskalacji. W Republika Sierra Leone v. SL Mining Ltd, spór wynikł z unieważnienia umowy koncesji górniczej („MLA”) zawierające klauzulę zobowiązującą strony do „dążyć do osiągnięcia polubownego rozstrzygnięcia”w przypadku sporu”. Dokładniej, pod warunkiem MLA:
6.9 Interpretacje i arbitraż
[…]
b) Strony w dobrej wierze dołożą starań, aby dojść do polubownego rozstrzygnięcia wszelkich różnic zdań lub sporów, które mogą powstać między nimi w związku z wykonaniem egzekucji i interpretacją lub rozwiązaniem niniejszej [MLA], oraz w poszanowaniu praw i obowiązków stron z nich wynikających;.
do) W przypadku, gdy strony nie będą w stanie osiągnąć ugody w terminie 3 (trzy) miesięcy od pisemnego wypowiedzenia przez jedną ze stron drugiej określając charakter sporu i dążąc do polubownego rozstrzygnięcia, każda ze stron może przekazać sprawę do wyłącznej jurysdykcji Rady 3 (trzy) Arbitrzy, którzy zostaną wyznaczeni do wykonywania swojej misji zgodnie z Międzynarodowymi Zasadami Postępowania Pojednawczego i Arbitrażowego… ICC.
Po sporze z rządem Sierra Leone, SL Mining Ltd wysłało zawiadomienie o sporze w dniu 14 lipiec 2019. Wkrótce po, SL Mining Ltd złożyła wniosek do Arbiter doraźny ICC i uzyskał ulgę, której szukał. Następnie doręczono wniosek o arbitraż 30 sierpień 2019. (Na marginesie, zgodnie z Regulaminem Arbitrażowym ICC (Dodatek V.: Regulamin Arbitra Doraźnego, Artykuł 1(6)), strony zobowiązane są doręczyć wniosek o arbitraż w terminie 10 dni od złożenia wniosku o pomoc w nagłych wypadkach. Chociaż SL Mining Ltd starała się poczekać trzy miesiące wymagane przez klauzulę 6.9 MLA, Sierra Leone nie wyraziła zgody na tę ofertę, argumentując, że wniosek o arbitraż powinien być złożony zgodnie z postanowieniami Regulaminu Arbitrażowego ICC.)
Po rozpoczęciu arbitrażu przez SL Mining Ltd, Sierra Leone zakwestionowała jurysdykcję trybunału arbitrażowego, twierdząc, że SL Mining Ltd powinna była czekać trzy miesiące od daty wysłania zawiadomienia o sporze (to znaczy, 14 lipiec 2019), przed wszczęciem postępowania arbitrażowego.
Sąd arbitrażowy wydał wyrok częściowy w sprawie 6 Marsz 2020 utrzymanie jurysdykcji nad roszczeniami SL Mining Ltd.
Sierra Leone wniosła następnie skargę do Wysokiego Trybunału Sprawiedliwości w Londynie, pod Sekcja 67 angielskiej ustawy o arbitrażu 1996 („akt”), na tej podstawie, że trybunał arbitrażowy nie był właściwy do wydania wyroku częściowego.
W swojej decyzji, Sąd Najwyższy odpowiedział na następujące pytania::[5]
1. Czy przedwczesność wniosku o arbitraż jest kwestią jurysdykcji, która ma być rozpatrywana zgodnie z sekcją? 67 ustawy?
2. Pomocniczo, czy Sierra Leone zrezygnowała z warunku wstępnego, nalegając na złożenie wniosku o arbitraż zgodnie z Załącznikiem V Regulaminu Arbitrażowego ICC?
3. Jaka jest właściwa konstrukcja klauzuli? 6.9(do) MLA?
4. W oparciu o odpowiednią konstrukcję, czy SL Mining Ltd naruszyła klauzulę? 6.9 MLA?
W odniesieniu do pytania nr. 1: Sąd Najwyższy uznał, że przedwczesność zwrócenia się SL Mining Ltd na arbitraż stanowiła kwestię dopuszczalności powództwa, zamiast jurysdykcji.
W szczególności, sąd zaznaczył, że jest wspólny grunt, że istnieje rozróżnienie „między zakwestionowaniem roszczenia przed Arbitrami, że powództwo nie było dopuszczalne, (dopuszczalność) i zarzut, że Arbitrzy nie mieli jurysdykcji do rozpoznania roszczenia (jurysdykcja). Tylko to drugie wyzwanie jest dostępne dla strony w ramach s 67, a ingerencja sądu jest zatem ograniczona i zniechęcona przez s 1(do) z 1996 akt”.[6]
Dalej, sąd odniósł się do kilku komentatorów, zauważając, że „władze międzynarodowe wyraźnie w przeważającej większości popierają sprawę, że zakwestionowanie takie jak obecne nie podlega jurysdykcji”.[7]
Zgodnie z prawem angielskim, Sąd Najwyższy starał się odpowiedzieć, czy rzekome przedwczesne wystąpienie wniosku SL Mining Ltd o arbitraż było pytaniem dotyczącym właściwości materialnej sądu polubownego, jak podano w Sekcja 30(1)(do) ustawy. W ten sposób, sąd odrzucił argument Sierra Leona, że analiza będzie uzależniona od słów kwestionowanej klauzuli:[8]
Nie sądzę, aby istniała jakakolwiek różnica między „Żaden arbitraż nie zostanie wszczęty, chyba że X”’ oraz „W przypadku X strony mogą prowadzić arbitraż”. Tak jak [Sierra Leone] złożony, s 30 (1) (za) i (b) daj wybór binarny, i na pierwszy rzut oka (do) nie. W podrozdziale można było powiedzieć „czy” [albo nie] sprawy zostały przekazane do arbitrażu”, co mogło dać więcej poparcia dla jego argumentacji.
Podsumowując, sąd dokonał wyraźnego rozróżnienia między kwestiami dotyczącymi dopuszczalności a kwestiami związanymi z jurysdykcją. W szczególności, sąd uznał, że „jeśli kwestia dotyczy tego, czy roszczenie nie mogło zostać wniesione do arbitrażu, sprawa jest zwykle kwestią jurysdykcji i podlega dalszemu regresowi na mocy s 67 z 1996 akt, natomiast jeśli chodzi o to, czy roszczenie nie powinno być w ogóle rozpatrywane przez arbitrów, a przynajmniej jeszcze nie, zwykle chodzi o dopuszczalność, decyzja trybunału jest ostateczna i nie 30 (1) (do) nie dotyczy.”[9]
W odniesieniu do pytania nr. 2: sąd przyjął argument SL Mining Ltd, że Sierra Leone wyraziła zgodę na złożenie wniosku o arbitraż przed upływem terminu trzech miesięcy określonego w klauzuli 6.9 MLA:[10]
Z pobytem lub bez, Jestem zadowolony, że [Sierra Leone], nalegając na obsługę RFA na 30 sierpień, wyraził zgodę na taką usługę, a tym samym rozpoczęcie arbitrażu, i w związku z tym zrezygnował ze stosowania trzymiesięcznego okresu (jeśli to inaczej stosowane).
W związku z tym, nawet jeśli warunkiem wstępnym była kwestia jurysdykcji, Wyzwanie Sierra Leone w ramach Sekcji 67 ustawy zostałaby odrzucona, ponieważ wyraziła zgodę na wszczęcie postępowania arbitrażowego” (widzieć Sekcja 73 ustawy; Zobacz też Reguła 40 Regulaminu Arbitrażowego ICC).
W odniesieniu do pytania nr. 3: sąd zrozumiał tę klauzulę 6.9(do) MLA nie było “prosty pasek czasu”do wszczęcia postępowania”.[11] Zamiast, sąd zinterpretował trzymiesięczny termin jako „za okno, w którym strony mogą zapoznać się z ugodą, ale zawsze temat […] do wcześniejszego postępowania, jeżeli nie można osiągnąć celu polubownego,.”[12]
A zatem, zdaniem sądu, trzymiesięczny okres klauzuli 6.9(do) was subsidiary and subject to the parties’ starania o osiągnięcie polubownego rozstrzygnięcia:[13]
Co do trudności rozwiązania problemu niemożności osiedlenia się, to właśnie określiły strony, and it is an issue best resolved by Arbitrators rather than by the Court (zgodnie z decyzją, którą już osiągnąłem powyżej). Moim zdaniem znaczące jest, że skala czasowa w klauzuli 6.9 (do) jest subsydiarny wobec obowiązku podjęcia próby polubownego ugody, wyruszyć jako pierwszy, w (b). Zgadzam się z Arbitrami’ konkluzja w akapicie 114 Nagrody.
W odniesieniu do pytania nr. 4: Sąd Najwyższy zauważył, że, w kwestii dopuszczalności, to do trybunału arbitrażowego należało rozstrzygnięcie, czy spór mógł zostać rozstrzygnięty w ciągu trzech miesięcy”., a nie sąd. jednak, zauważył, że na podstawie dokumentów przedstawionych przez strony, „nie było kociej szansy na polubowne rozstrzygnięcie przez 14 październik”.[14]
W związku z tym, SL Mining Ltd nie naruszyła klauzuli 6.9 MLA.
[1] ZA. Jolles, Konsekwencje wielopoziomowych klauzul arbitrażowych: Kwestie egzekwowania, Międzynarodowy Dziennik Arbitrażowy, Mediacja i zarządzanie sporami (Tom. 72, Kwestia 4), P. 329.
[2] K.. Berger, Prawo i praktyka klauzul eskalacji, w W. Park (wyd) Międzynarodowy arbitraż (2006), P. 1.
[3] T.. Obamuroh, Jurysdykcja i dopuszczalność: studium przypadku, w W. Park (wyd) Międzynarodowy arbitraż (2020), P. 378.
[4] fa. Święty Krzyż, Poruszanie się po niespokojnych wodach między jurysdykcją a dopuszczalnością: analiza, jakie prawo powinno regulować charakterystykę zagadnień wstępnych w arbitrażu międzynarodowym, w W. Park (wyd), Międzynarodowy arbitraż (2017), pp. 540-541.
[5] Republika Sierra Leone v. SL Mining Ltd [2021] EWHC 286 (Komunikacja), dla. 6.
[6] Tamże, dla. 8.
[7] Tamże, dla. 16.
[8] Tamże, dla. 16 (podkreślenie dodane).
[9] Tamże, dla. 18 (podkreślenia dodane).
[10] Tamże, dla. 28 (podkreślenie dodane).
[11] Tamże, dla. 32.
[12] Tamże, dla. 32 (podkreślenie dodane).
[13] Tamże, dla. 32 (podkreślenie dodane).
[14] Tamże, dla. 36.