Επί 14 Ιούλιος 2022,[1] ο Η επιβολή του βραβείου Micula ICSID απορρίφθηκε από το Ακυρωτικό Δικαστήριο του Λουξεμβούργου.
Το Ανώτατο Δικαστήριο ακύρωσε την απόφαση του Εφετείου που επικύρωσε την εκτέλεση της απόφασης που εκδόθηκε από το διαιτητικό δικαστήριο την 11 Δεκέμβριος 2013 σε Ο Ιωάννης Μίκουλα, Βιορέλ Μίκουλα, S.C.. European Food S.A., S.C.. Starmill S.R.L.. και S.C. Multipack S.R.L. β. Ρουμανία (ο "Βραβείο"Ή το"Βραβείο Micula").[2]
Σύμφωνα με το Ανώτατο Δικαστήριο, όταν η Ρουμανία εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση («Εγώ"), η συμφωνία διαιτησίας που προβλέπεται στην Διμερής επενδυτική συνθήκη Σουηδίας-Ρουμανίας («ΚΟΜΜΑΤΙ") κατέστη ασυμβίβαστο με το δίκαιο της ΕΕ. Αναλόγως, η συμφωνία διαιτησίας δεν είχε καμία ισχύ από εκείνη την ημερομηνία και η Ρουμανία δεν παραιτήθηκε ποτέ από τη δικαιοδοτική της ασυλία.
Η απόφαση του Ακυρωτικού Δικαστηρίου του Λουξεμβούργου είναι αμφισβητήσιμη για πολλούς λόγους, ωστόσο.
Διαδικαστικό ιστορικό της επιβολής του βραβείου Micula ICSID
Σε 1998, με το έκτακτο κυβερνητικό διάταγμα αριθ. 24/1998 (ο "Διάταξη"),[3] Η Ρουμανία εισήγαγε ορισμένα οικονομικά κίνητρα, όπως οι απαλλαγές από δασμούς, για την προώθηση της ανάπτυξης ορισμένων μειονεκτικών περιοχών της Ρουμανίας.
Με βάση το διάταγμα που περιέχει κίνητρα που αναμενόταν να διατηρηθούν για δέκα χρόνια, Viorel και Ioan Micula και οι εταιρείες τους (ο "Ενάγοντες") πραγματοποίησε σημαντικές επενδύσεις στις μειονεκτικές περιοχές της Ρουμανίας.
Ωστόσο, σε 2005, Η Ρουμανία ανακάλεσε αυτά τα οικονομικά κίνητρα. Σύμφωνα με τους Διεκδικητές, η πρόωρη ανάκληση των οικονομικών κινήτρων από τη Ρουμανία συνιστούσε παραβίαση των υποχρεώσεων του κράτους βάσει του ΔΕΣ Σουηδίας-Ρουμανίας που τέθηκε σε ισχύ στις 1 Απρίλιος 2003.[4]
Σε 2006, Οι Viorel και Ioan Micula και οι εταιρείες τους άσκησαν την αξίωσή τους κατά της Ρουμανίας στο ICSID.
Παράλληλα, Η Ρουμανία προσχώρησε στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2007.[5]
Οι ενάγοντες έλαβαν ένα τελικό Βραβείο στο 2013. Σύμφωνα με το Βραβείο, Η Ρουμανία έπρεπε να πληρώσει περισσότερα από 376 εκατομμύρια λέι Ρουμανίας, συν το ενδιαφέρον.[6]
Η Ρουμανία προχώρησε σε μερική πληρωμή του Βραβείου. Ωστόσο, σε 2015, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκρινε ότι μια τέτοια πληρωμή συνιστούσε παράνομη κρατική ενίσχυση και απέκλειε τη Ρουμανία να προβεί σε περαιτέρω πληρωμή.[7]
Τον Ιούνιο 2019, το Γενικό Δικαστήριο αντέστρεψε την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με βάση το γεγονός ότι η απόφαση αναγνώριζε δικαίωμα αποζημίωσης στους επενδυτές που υπήρχαν πριν από την ένταξη της Ρουμανίας στην Ε.Ε.. συνεπώς, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν μπόρεσε να εφαρμόσει τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις σε αυτήν την περίπτωση:[8]
83 According to settled case-law, ισχύουν νέοι κανόνες, κατ' αρχήν, αμέσως στις μελλοντικές επιπτώσεις μιας κατάστασης που προέκυψε υπό τον παλιό κανόνα (βλέπε κρίση του 11 Δεκέμβριος 2008, Επιτροπή κατά Ελεύθερου Κράτους της Σαξονίας, C‑334/07 P, Εγώ:ντο:2008:709, παράγραφος 43 και η παρατιθέμενη νομολογία).
84 Στην παρούσα υπόθεση, λόγω της ιδιαιτερότητας της διαιτητικής απόφασης, που είναι εμφανές, μεταξύ άλλων, από την αιτιολογική σκέψη 146 της προσβαλλομένης αποφάσεως, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι τα αποτελέσματα αυτής της απόφασης αποτελούν τα μελλοντικά αποτελέσματα μιας κατάστασης που προέκυψε πριν από την προσχώρηση κατά την έννοια της νομολογίας που παρατίθεται στην παράγραφο 83 πάνω από, δεδομένου ότι η εν λόγω απονομή παρήγαγε αναδρομικά οριστικά κεκτημένα αποτελέσματα τα οποία απλώς «δήλωνε» για το παρελθόν, δηλαδή, επιπτώσεις που, εν μέρει, είχαν ήδη συσταθεί πριν από την προσχώρηση.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή άσκησε έφεση κατά της απόφασης του Γενικού Δικαστηρίου στις 27 Αύγουστος 2019 ενώπιον του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ο "ΔΕΕ").[9] Τον Ιανουάριο 2022, το ΔΕΕ αποφάνθηκε υπέρ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και έκρινε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήταν αρμόδια να αποφασίσει ότι η μερική πληρωμή που καταβλήθηκε από τη Ρουμανία ως μέρος του βραβείου υπέρ των αδελφών Micula θα παραβίαζε τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις. Το Δικαστήριο έκρινε επίσης ότι η Αχμέα περίπτωση ήταν σχετική με αυτήν την υπόθεση.[10]
Η εκτέλεση Απορρίφθηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο του Λουξεμβούργου
Σε 2015, ο πρόεδρος του περιφερειακού δικαστηρίου του δουκάτου στο Λουξεμβούργο διέταξε την εκτέλεση του Βραβείου.
Η Ρουμανία άσκησε έφεση κατά της απόφασης. Σε 2021, το Εφετείο απέρριψε την έφεση της Ρουμανίας. Σύμφωνα με το Δικαστήριο, Η Ρουμανία είχε παραιτηθεί από το δικαίωμά της να επικαλεστεί τη δικαιοδοτική ασυλία με τη σύναψη του BIT Σουηδίας-Ρουμανίας.
Κόντρα σε κάθε προσδοκία, το Ακυρωτικό Δικαστήριο του Λουξεμβούργου στη συνέχεια ακύρωσε την απόφαση του Εφετείου που επικύρωσε την εκτέλεση του βραβείου. Σύμφωνα με το ΣτΕ, η ρήτρα διαιτησίας στο πλαίσιο του BIT Σουηδίας-Ρουμανίας είχε ακυρωθεί όταν η Ρουμανία προσχώρησε στην ΕΕ το 2007:[11]
[μεγάλο]συναίνεση ότι η Ρουμανία είχε δώσει στο ενδεχόμενο να ασκηθεί εναντίον της διαφορά με επενδυτές στο πλαίσιο της ρήτρας διαιτησίας που προβλέπεται στο άρθρο 7(5) του BIT είναι, από την ένταξη της Ρουμανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση την 1η Ιανουαρίου 2007, "χωρίς οποιοδήποτε αντικείμενο" (σημείο 145 της προαναφερθείσας απόφασης) γιατί είναι αντίθετο με τα άρθρα 267 και 344 ΣΛΕΕ, ώστε αυτά τα άρθρα να αποκλείουν το συμπέρασμα από το άρθρο 7(5) του ΔΕΣ άρση της ασυλίας από τη δικαιοδοσία και ότι, κάνοντας αυτή την έκπτωση, το Εφετείο αγνόησε αυτά τα άρθρα, και, δεύτερη βιομηχανία, συνάγοντας την άρση της ασυλίας της Ρουμανίας από τη δικαιοδοσία από τη συγκατάθεση που έδωσε η τελευταία στο άρθρο 7(5) εσείς TBI.
Συνέπειες της Απόφασης του Ακυρωτικού Δικαστηρίου του Λουξεμβούργου για την εκτέλεση
Το Ακυρωτικό Δικαστήριο του Λουξεμβούργου αναμφισβήτητα παρερμηνεύει τη Σύμβαση ICSID θεωρώντας ότι ο σχετικός χρόνος για να αποφασιστεί ότι ένα κράτος έχει παραιτηθεί από τη δικαιοδοτική του ασυλία είναι η ημερομηνία κατά την οποία ζητείται η εκτέλεση.
Σύμφωνα με το άρθρο 25(1) της Σύμβασης ICSID, «Η δικαιοδοσία του Κέντρου επεκτείνεται σε οποιαδήποτε νομική διαφορά που προκύπτει άμεσα από μια επένδυση, μεταξύ συμβαλλόμενου κράτους (ή οποιαδήποτε συστατική υποδιαίρεση ή υπηρεσία ενός Συμβαλλόμενου Κράτους που ορίζεται στο Κέντρο από αυτό το Κράτος) και υπήκοος άλλου Συμβαλλόμενου Κράτους, τα οποία τα μέρη της διαφωνίας συναινούν γραπτώς να υποβάλουν στο Κέντρο. Όταν τα μέρη έχουν δώσει τη συγκατάθεσή τους, κανένα μέρος δεν μπορεί να ανακαλέσει τη συγκατάθεσή του μονομερώς."[12]
Με την είσοδο στο BIT Σουηδίας-Ρουμανίας, Η Ρουμανία συμφώνησε να υποβάλει διαφορές στη διαιτησία του ICSID όπως ρητά αναφέρεται στο άρθρο 7 του εν λόγω BIT:[13]
(1) Οποιαδήποτε διαφωνία σχετικά με επένδυση μεταξύ επενδυτή ενός Συμβαλλόμενου Μέρους και του άλλου Συμβαλλόμενου Μέρους θα πρέπει, αν είναι δυνατόν, να διευθετηθεί φιλικά.
(2) If any such dispute cannot be settled within three months following the date on which the dispute has been raised by the investor through written notification to the Contracting Party, each Contracting Party hereby consents to the submission of the dispute, at the investor’s choice, for resolution by international arbitration to either:
Εγώ) το Διεθνές Κέντρο Διακανονισμού Επενδυτικών Διαφορών (ICSID) for settlement by conciliation or arbitration under the Washington Convention of 18 Μάρτιος 1965 on the Settlement of Investment Disputes between States and Nationals of Other States, (η Σύμβαση της Ουάσιγκτον); ή
ii) ένα ad hoc δικαστήριο που συστάθηκε βάσει των κανόνων διαιτησίας της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για το Διεθνές Εμπορικό Δίκαιο (ΟΚΕΤΡΙΑ). Η αρμόδια για τους διορισμούς αρχή σύμφωνα με τους εν λόγω κανόνες είναι ο Γενικός Γραμματέας του ICSID.
Αναλόγως, Η Ρουμανία προσέφερε τη συγκατάθεσή της στη διαιτησία του ICSID με τη σύναψη του BIT Σουηδίας-Ρουμανίας στις 1 Απρίλιος 2003.
Οπως δηλώθηκε παραπάνω, η Σύμβαση ICSID απαιτεί τη γραπτή συγκατάθεση και από τα δύο μέρη στη διαφορά, το κράτος και ο ξένος επενδυτής. Είναι καθιερωμένο στη διεθνή επενδυτική διαιτησία ότι ο επενδυτής μπορεί να αποδεχθεί την προσφορά συγκατάθεσης που περιέχεται στο BIT με την κίνηση διαδικασίας ICSID.[14]
Οι Viorel και Ioan Micula και οι εταιρείες τους αποδέχθηκαν την προσφορά συγκατάθεσης που περιέχεται στο BIT Σουηδίας-Ρουμανίας όταν υπέβαλαν την αξίωσή τους για το ICSID στις 28 Ιούλιος 2005.[15]
Υπό το φως των παραπάνω, αντίθετα με τη θέση του Ακυρωτικού Δικαστηρίου του Λουξεμβούργου, ο κατάλληλος χρόνος για να αποφασίσει εάν ένα κράτος έχει παραιτηθεί από τη δικαιοδοσία του είναι αναμφισβήτητα η στιγμή που υπογράφεται η συμφωνία διαιτησίας, δηλ., 1 Απρίλιος 2003.
Το έπος του Miculas απέχει πολύ από το να έχει τελειώσει. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κινεί διαδικασίες επί παραβάσει κατά του Ηνωμένου Βασιλείου για το (αναμφισβήτητα σωστό) απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου του που επιτρέπει την εκτέλεση του Βραβείου.
Πρόσθετες αποφάσεις από ευρωπαϊκά εγχώρια δικαστήρια ενδέχεται μόνο να επιβεβαιώσουν τη δυσκολία για τους ευρωπαίους επενδυτές να επιβάλουν αποφάσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατά κρατών μελών.
[1] Λουξεμβούργο, Ακυρωτικό Δικαστήριο, Υπόθεση αριθ. 116/2022, Cas-2021-00061 χρονολογημένος 14 Ιούλιος 2022.
[2] Ο Ιωάννης Μίκουλα, Βιορέλ Μίκουλα, S.C.. European Food S.A., S.C.. Starmill S.R.L.. και S.C. Multipack S.R.L. β. Ρουμανία, Υπόθεση ICSID αριθ. ARB / 05/20, Βραβείο, 11 Δεκέμβριος 2013.
[3] Έκτακτο Κυβερνητικό Διάταγμα αριθ. 24/1998 ισχύει στις 2 Οκτώβριος 1998, ΕΓΩ 24/1998.
[4] Συμφωνία μεταξύ της κυβέρνησης του Βασιλείου της Σουηδίας και της κυβέρνησης της Ρουμανίας για την προώθηση και την αμοιβαία προστασία των επενδύσεων χρονολογημένος 29 Ενδέχεται 2002 και τέθηκε σε ισχύ στις 1 Απρίλιος 2003.
[5] Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Δύο νέα μέλη εντάσσονται στην Οικογένεια της ΕΕ, 28 Δεκέμβριος 2006, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/IP_06_1900 (τελευταία πρόσβαση 21 Ιούλιος 2022).
[6] Ο Ιωάννης Μίκουλα, Βιορέλ Μίκουλα, S.C.. European Food S.A., S.C.. Starmill S.R.L.. και S.C. Multipack S.R.L. β. Ρουμανία , Υπόθεση ICSID αριθ. ARB / 05/20.
[7] Απόφαση της Επιτροπής (Εγώ) 2015/1470 του 30 Μάρτιος 2015 σχετικά με την κρατική ενίσχυση SA.38517 (2014/ντο) (πρώην 2014/ΝΝ) υλοποιήθηκε από τη Ρουμανία — Διαιτητική απόφαση Micula κατά Ρουμανίας της 11 Δεκέμβριος 2013.
[8] Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου, Μίκουλα v. Ευρωπαϊκή Επιτροπή χρονολογημένος 18 Ιούνιος 2019.
[9] ασκήθηκε έφεση 27 Αύγουστος 2019 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά της απόφασης του Γενικού Δικαστηρίου (Δεύτερο Επιμελητήριο, Εκτεταμένη σύνθεση) παραδόθηκε στις 18 Ιούνιος 2019 στην υπόθεση Τ-624/15: European Food e.a. κατά Επιτροπής (Υπόθεση C-638/19 P).
[10] Βλέπω, π.χ., Aceris Law LLC, Ενδο-ΕΕ Επενδυτική Διαιτησία: Αντίκτυπος των δηλώσεων των κρατών μελών της ΕΕ στο ξύπνημα της Αχμέας, χρονολογημένος 6 Ενδέχεται 2019.
[11] Λουξεμβούργο, Ακυρωτικό Δικαστήριο, Υπόθεση αριθ. 116/2022, Cas-2021-00061 χρονολογημένος 14 Ιούλιος 2022.
[12] Σύμβαση ICSID, Αρθρο 25(1).
[13] Συμφωνία μεταξύ της κυβέρνησης του Βασιλείου της Σουηδίας και της κυβέρνησης της Ρουμανίας για την προώθηση και την αμοιβαία προστασία των επενδύσεων χρονολογημένος 29 Ενδέχεται 2002 και τέθηκε σε ισχύ στις 1 Απρίλιος 2003, Αρθρο 7 (προστέθηκε έμφαση).
[14] Βλέπω, π.χ.., Αμερικανική Κατασκευή & Εμπορία, Ινκ. β. Δημοκρατία του Ζαΐρ, Υπόθεση ICSID αριθ. ARB/93/1, 10 Φεβρουάριος 1997, για. 5.23; AAPL v. Σρι Λάνκα, Υπόθεση ICSID αριθ. ARB / 87/3, Βραβείο, 27 Ιούνιος 1990; Fedax v. Βενεζουέλα, Υπόθεση ICSID αριθ. ARB / 96/3, Απόφαση για τη δικαιοδοσία, 11 Ιούνιος 1997; CSOB κατά. Σλοβακία, Υπόθεση ICSID αριθ. ARB / 97/4, Απόφαση για τη δικαιοδοσία, 24 Ενδέχεται 1999.
[15] Ο Ιωάννης Μίκουλα, Βιορέλ Μίκουλα, S.C.. European Food S.A., S.C.. Starmill S.R.L.. και S.C. Multipack S.R.L. β. Ρουμανία, Υπόθεση ICSID αριθ. ARB / 05/20, Βραβείο, 11 Δεκέμβριος 2013, για. 10.